Sommigen van ons lijken dingen als vanzelfsprekend te beschouwen. Een geval van "waar komt melk vandaan?" Antwoord: "De winkel."
Zo is het ook met benzine en diesel, het komt op magische wijze uit een pomp, nietwaar? Je weet wel, die je tank vullen en tegelijkertijd je portemonnee leegtrekken.
Om maar meteen met de deur in huis te vallen: degenen onder ons die zich een beetje interesseren voor de wereld om ons heen, hebben geleerd dat ruwe olie bestaat uit gefossiliseerde organische verbindingen. En, natuurlijk, is het eindig. Maar olie (en andere fossiele brandstoffen) hebben de mensheid generaties lang voorzien van een relatief toegankelijke bron van gemakkelijke energie. Daardoor is olie het levensbloed van de moderne wereld geworden. We pompen derivaten ervan in onze auto's, het verwarmt onze huizen, politici maken er ruzie over en als puntje bij paaltje komt zijn we zelfs bereid om oorlogen te voeren om het spul. En dat alles zonder ook maar even stil te staan bij de nadelige effecten van fossiele brandstoffen op ons milieu.
Afgezien van alle gebruikelijke voor- en nadelen van het verbranden van fossiele brandstoffen, hebben recente gebeurtenissen, zoals het feit dat de wereld uit de impasse is geraakt in combinatie met een ernstig conflict in een belangrijke olieproducerende regio, een vraag aan de orde gesteld die mij al zo'n 40 jaar bezighoudt. Namelijk, wat gebeurt er als we gewoon doorgaan met het verbranden van olie in het huidige tempo? Wanneer zal de wereld ECHT droog komen te staan?
Zelfs als jongetje (een vreemd kind, ik weet het) keek ik al met verbijstering naar de enorme omvang van het wegverkeer. Ik vroeg me serieus af hoeveel brandstof er elk uur van de dag werd verbruikt. Ik dacht dat het genoeg moest zijn om een meer te vullen. Ik realiseerde me dat ik maar naar één klein stukje van een enorm wegennet keek en dat er duizenden kilometers andere wegen in het Verenigd Koninkrijk waren, laat staan in Europa, Amerika en de rest van de wereld. China en andere opkomende economieën bestonden toen nog niet eens.
Terug naar de vraag wanneer de olie opraakt. Volgens bronnen in de industrie is het eenvoudige antwoord dat dat niet gaat gebeuren. In ieder geval niet op korte termijn. Maar het verhaal is duidelijk iets genuanceerder dan dat. Niemand weet bijvoorbeeld precies hoeveel olie er eigenlijk is. De oliereserves worden berekend aan de hand van wat er op dit moment uit de bekende reserves wordt gepompt en wat er technisch gezien uit die reserves kan worden gewonnen. Het is mogelijk dat er nog veel meer olie onder onze voeten zit, maar die is nog niet ontdekt, laat staan aangeboord. Andere bekende oliereserves zijn misschien niet winbaar, maar de technologie evolueert altijd in een richting die dat kan veranderen.
Wanneer analisten het over olie hebben, hebben zij het over "bewezen reserves". Deze term verwijst naar de hoeveelheid olie (of andere natuurlijke hulpbronnen) die een waarschijnlijkheid van 90% (of meer) heeft om "winstgevend" te worden gewonnen. Het heeft geen zin om het uit de grond te halen als het meer kost om het te winnen dan de marktwaarde.
Technologische ontwikkelingen zoals efficiëntere verbrandingsmotoren, elektrische voertuigen, hybriden, enzovoort, zullen geleidelijk hun tol eisen op de totale vraag en dat zou uiteindelijk de prijs kunnen beïnvloeden. De olieprijs daalt alleen wanneer de productievolumes de vraag overtreffen en de voorraden toenemen, waardoor een technisch overschot ontstaat. Dergelijke factoren hebben een domino-effect op de ramingen van de "bewezen" reserves. Met andere woorden, technologische vooruitgang verandert wat als bewezen reserves wordt beschouwd.
In 2019 bedroegen de totale bewezen oliereserves van de wereld volgens BP ongeveer 1.750 miljard vaten. Het jaarlijkse mondiale verbruik (in 2019) bedroeg ongeveer 35 miljard vaten. Rudimentaire berekeningen suggereren dus dat als de bewezen reserves niet toenemen en het verbruik ongeveer op het niveau van 2019 blijft, het ongeveer 50 jaar zal duren om de resterende reserves uit te putten.
Ruwe olie kan alleen worden gewonnen op basis van de capaciteit van de huidige technologieën en ondersteunende infrastructuur. Maar één ding is duidelijk: de reserves slinken. Voor zover iedereen kan zien, zijn er momenteel geen echt levensvatbare alternatieven voor olie, ondanks al het gejoel dat we vaak horen over hernieuwbare energiebronnen. De zaken kunnen heel controversieel worden als de olieprijzen de pan uit rijzen en de wereldvoorraden echt krap worden, op basis van fysieke tekorten in plaats van voorbijgaande geopolitieke factoren die alleen van invloed zijn op het aanbod en de logistiek.
Ik denk dat u het met me eens bent dat we één ding hebben vastgesteld, en dat is dat onze wereld gevaarlijk dicht bij het einde van gemakkelijk winbare olie komt? Dat is, vrees ik, een gevaarlijke afgrond om naar te staren.
Ik denk niet dat het eerlijk is om mensen die bang zijn voor alle valkuilen van het verbranden van olie en andere fossiele brandstoffen 'groentjes' of milieuangstige mafkezen te noemen. Dat komt omdat het voor velen van ons al duidelijk was dat het verbranden van olie geen duurzame praktijk is, lang voordat het hedendaagse milieuactivisme ooit een mainstream issue werd. Milieuvraagstukken zijn de laatste tijd misschien gekaapt door het "woke-ism", maar ze zijn misschien wat laat "wakker" geworden om een tastbaar verschil te kunnen maken.
De vraag naar de levensduur van de oliereserves is niet noodzakelijkerwijs de juiste vraag. Misschien moet de hamvraag zijn: Hoe lang willen we echt olie blijven verbranden en welke prijs zijn we bereid daarvoor te betalen, zowel letterlijk als in milieuopzicht?
Het versnellen van het streven naar meer diverse, duurzame en winstgevende energie-economieën brengt vele voordelen met zich mee, zoals een schonere lucht en een robuustere en meer zelfvoorzienende energievoorziening voor huishoudens. Alleen dan zullen we afstand kunnen nemen van onze al te grote afhankelijkheid van despoten en onvriendelijke regimes die hun olierijkdommen hebben verkwanseld en toch op de een of andere manier een onevenredige greep op de hele wereldorde hebben opgebouwd.
Hoge brandstofprijzen betekenen pijn aan de pomp voor miljoenen geplaagde automobilisten, maar de stijgende olieprijzen kunnen ook een tweesnijdend zwaard blijken te zijn, omdat zij een versnelde ontwikkeling van meer energie-efficiënte technologieën stimuleren. Aangezien een groot deel van de huidige olieproductie wordt verbruikt door wegvoertuigen, kunnen technologische ontwikkelingen op het gebied van voertuigen die op alternatieve brandstoffen rijden of hybride voertuigen een cruciale rol spelen bij het beperken van de toekomstige vraag. Hoeveel winbare olie er is, hangt af van de vraag. De toekomstige vraag zal afhangen van de prijs!
Misschien is het de moeite waard om de volgende keer dat we op een druk voorterrein staan te kijken naar een duizelingwekkend aantal auto's die ontelbare liters benzine en diesel naar binnen schrokken, te bedenken hoe vaak dit vraatzuchtige tafereel zich overal in het Verenigd Koninkrijk herhaalt. We kunnen ons misschien afvragen hoeveel auto's er op een bepaald moment op wereldschaal worden volgetankt. Zie deze auto's als miljoenen oliezuigende metalen bloedzuigers die zich tegoed doen aan een van 's werelds kostbaarste hulpbronnen. Ik vermoed dat het overgrote deel van hun eigenaars zelden stilstaat bij de uiterst complexe processen die niet alleen worden toegepast om de grondstof te ontginnen, maar ook om deze naar enorme raffinaderijen te brengen alvorens het eindproduct aan de plaatselijke voorpleinen te leveren.
De paniek zal pas echt toeslaan wanneer geïmproviseerde "NO FUEL"-borden de ingangen van voorpleinen sieren. Ik kan het niet helpen, maar ik vraag me af: wat dan?
Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring.