Jednym z potencjalnych rozwiązań rosnącego niedoboru mieszkań, zwłaszcza mieszkań przystępnych cenowo, jest przyjęcie budownictwa modułowego i uprzemysłowionego. Takie podejście nie tylko przyspiesza proces budowy, ale także obniża koszty, co czyni ją atrakcyjną opcją zarówno dla publicznych, jak i prywatnych inicjatyw mieszkaniowych. W Portugalii kilka przykładów zrealizowanych projektów, takich jak hotele i akademiki uniwersyteckie, pokazuje wykonalność tego modelu.

Jednak pomimo wyraźnego potencjału, powszechne przyjęcie budownictwa przemysłowego w przystępnych cenowo projektach mieszkaniowych jest powolne. Jedną z głównych barier jest brak kompleksowej strategii i kulturowy opór wobec tego innowacyjnego podejścia. Organy publiczne i gminy są często nieprzygotowane lub nie reagują na publiczne przetargi mieszkaniowe, a sytuację pogarsza niewydolność Instytutu Mieszkalnictwa i Rewitalizacji Miast (IHRU), podmiotu odpowiedzialnego za zarządzanie mieszkalnictwem publicznym. Nowe kierownictwo IHRU przyznało się do tego problemu, a opóźnienia w projektach mieszkaniowych finansowanych w ramach Planu Odbudowy i Odporności (PRR) często przypisuje się powolnemu czasowi reakcji instytutu.

Jednocześnie niedobór wykwalifikowanej siły roboczej sprawia, że tradycyjne metody budowlane stają się coraz bardziej niewystarczające. Zdaniem ekspertów jedynym sposobem na pokonanie tych wyzwań jest przyjęcie procesów uprzemysłowionych, które oferują szybsze i bardziej skalowalne rozwiązanie w porównaniu z konwencjonalnymi metodami. Ta zmiana paradygmatu jest konieczna, aby sprostać pilnym potrzebom mieszkaniowym w Portugalii.

Pomimo potencjału budownictwa przemysłowego, istotną przeszkodą pozostaje nadmierna biurokracja. Opóźnienia w wydawaniu pozwoleń, wysokie podatki i brak spójnej polityki mieszkaniowej przyczyniają się do powolnego wdrażania budownictwa modułowego. Wyzwania te muszą zostać rozwiązane, aby sektor mógł naprawdę skorzystać z uprzemysłowionych rozwiązań. Na przykład procesy zamówień publicznych często uniemożliwiają stosowanie budownictwa modułowego ze względu na sztywne wymogi w kodeksie zamówień publicznych. W przypadku otwartego przetargu projekty często nie są projektowane z myślą o budownictwie modułowym, co utrudnia dotrzymanie terminów tą metodą.

Niemniej jednak widać oznaki postępu. Niektóre gminy zaczęły już włączać rozwiązania budownictwa modułowego do swoich przetargów na przystępne cenowo budownictwo mieszkaniowe, w ramach których projekt jest dostarczany wraz z kompletnymi projektami, w tym metodami budowy modułowej. Potencjał jest oczywisty – gdyby sektor w pełni przyjął budownictwo przemysłowe, mógłby radykalnie zwiększyć liczbę przystępnych cenowo mieszkań budowanych każdego roku, pomagając rozwiązać jeden z najbardziej palących problemów społecznych Portugalii. W ostatecznym rozrachunku ściślejsza współpraca między sektorem publicznym i prywatnym, wraz z dostosowaniami legislacyjnymi, mają kluczowe znaczenie dla uwolnienia pełnego potencjału tego modelu budowlanego.

Author

Paulo Lopes is a multi-talent Portuguese citizen who made his Master of Economics in Switzerland and studied law at Lusófona in Lisbon - CEO of Casaiberia in Lisbon and Algarve.

Paulo Lopes