Tumbleweeds - soms ook wel hooibal of struikbal genoemd - zijn op het witte doek vereeuwigd in woestijnscènes, droge, zanderige en rotsachtige vlaktes, tumbleweeds, misschien een enkele 'cowboycactus' (zo genoemd omdat het lijkt alsof hij onderdanige armen heeft die omhoog groeien vanaf zijn zijkanten) die het tafereel versieren. Droog, stoffig terrein met een paard en ruiter worstelend over een met keien bezaaid pad, waarschijnlijk op zoek naar water.

Ik heb vreselijke visioenen van Zuid-Portugal dat verandert in een scenario als dit als we niet snel wat fatsoenlijke regen krijgen - we hebben te maken met zowel klimaatverandering als watertekorten naarmate de temperaturen stijgen en het waterpeil daalt. Het land kan worden teruggewonnen door zand en rotsen, de planten kunnen afsterven, mensen kunnen naar het noorden trekken en hier zal een dorre locatie zijn voor een ander Wild West-filmscenario. Misschien niet volgende week, maar ergens in de verre toekomst. Maar tegen de tijd dat dit gedrukt wordt, hebben we misschien al meer regen gehad dan we aankunnen!

Dit is eigenlijk gewoon mijn verbeelding die overuren draait, maar de tumbleweeds die je over die Amerikaanse vlaktes ziet rollen zijn eigenlijk echte planten - of waren dat voordat ze willekeurig begonnen te tuimelen en rollen over een onherbergzaam landschap.


Hoe is het onkruid daar gekomen?

De waarheid over tumbleweeds is niet eenvoudig. Het mag dan een symbool zijn van het Wilde Westen, maar tumbleweeds zijn een invasief onkruid genaamd Russische distel en veel hedendaagse westerlingen vrezen dat ze de overhand nemen.

Zoals veel invasieve soorten liftte het dappere struikgewas mee met onwetende reizigers. In 1873 arriveerden Russische immigranten in South Dakota met vlaszaad dat blijkbaar besmet was met zaden van de Russische distel (Salsola tragus). Eenmaal gezaaid, ontkiemden deze indringers snel, niet gehinderd door natuurlijke vijanden en ziekten om ze in bedwang te houden. Elke winter nadat Russische distelplanten zijn afgestorven, breken de broze struikachtige delen af bij de wortels en waaien weg, waarbij overal waar ze vallen zaden worden verspreid - naar schatting zo'n 250.000 per plant. Door te stuiteren en te rollen in de wind verspreidt de tumbleweed zijn zaden zodat ze allemaal genoeg zonlicht en ruimte krijgen. In werkelijkheid is het niet alleen een schadelijk onkruid, maar ook een onkruid dat hele wijken kan overwoekeren, zich ophoopt tegen muren en hekken en een bedreiging wordt voor automobilisten op de weg en een echte plaag voor boeren.

Omdat het weinig water nodig heeft, kon het snel voet aan de grond krijgen in de uitgestrekte landbouwvelden en overbegraasde gronden in het Amerikaanse Westen. Tegen het einde van de 19e eeuw had deze indringer zich al een weg gebaand door de meeste westelijke staten en naar Canada, gedragen door de wind en zelfs liftend op treinwagons.

Credits: Unsplash; Auteur: @brice_cooper18;

Tumbleweeds waren echte planten

We denken zelden aan ze als levende struiken, die misschien wel mooi zijn - ze hebben roodpaars gestreepte stengels, tere blaadjes en delicate bloemen. Ze worden 15 cm tot meer dan 90 cm hoog en ontwikkelen later scherpe stekels. Een microscopisch laagje cellen aan de basis van de plant - de abscisielaag - maakt een schone breuk mogelijk en de planten rollen vrolijk weg, terwijl ze hun zaden verspreiden.

Ironisch genoeg voeden veel diersoorten en vogels zich met de sappige nieuwe scheuten en het hooi van de Russische distel heeft vee van de hongerdood gered tijdens de Dust Bowl in de jaren 1930 toen er geen ander voedsel beschikbaar was.

Maar het nadeel van distels is dat ze nooit stoppen met zich verspreiden. Bijna elke staat in de VS is nu het thuis van de Russische distel, evenals verschillende nieuwere tumbleweedsoorten die zijn gearriveerd als immigranten uit de hele wereld.

De aanhoudende droogte in het westen is een bijzondere zegen voor deze alomtegenwoordige plunderaars, die overal een explosie van stekelige bollen veroorzaken. Een nieuwere tumbleweedsoort, Salsola ryanii, wordt ook wel 'monster tumbleweed' genoemd. Wetenschappers dachten dat deze soort zou uitsterven, maar in werkelijkheid breidt hij zich uit en veroorzaakt hij grotere problemen in meer gebieden - omdat het een kruising is van twee andere soorten tumbleweed, groeit hij krachtiger en kan hij meer dan 180 cm hoog worden.

Laten we hopen dat ze hier geen wortel schieten.

Author

Marilyn writes regularly for The Portugal News, and has lived in the Algarve for some years. A dog-lover, she has lived in Ireland, UK, Bermuda and the Isle of Man. 

Marilyn Sheridan