Pomimo stabilizacji kosztów materiałowych, niedobór siły roboczej, szacowany na ponad 90 000 pracowników, nadal zwiększa koszty budowy. Ta utrzymująca się tendencja wzrostowa spowodowała, że od 2015 r. ceny domów wzrosły ponad dwukrotnie.

W latach 2015-2023 skumulowany wzrost cen mieszkań osiągnął poziom 105,8%. Średnia wartość wyceny banku w pierwszych 10 miesiącach tego roku wzrosła o 11% w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Inwestycje zagraniczne w sektorze nieruchomości przekroczyły 2,5 mld euro w 2024 r., a saldo migracji dodało ponad 155 000 osób w poprzednim roku, co jeszcze bardziej napędza popyt.

Strona podażowa pozostaje ograniczona, a w 2024 r. wydano tylko 28 000 nowych mieszkań, co-jest liczbą niewystarczającą do zrównoważenia rosnącego popytu. Niższe stopy procentowe i inicjatywy rządowe, takie jak zwolnienia podatkowe dla młodszych nabywców, jeszcze bardziej zwiększyły popyt, ale opóźnienia w wydawaniu zgód administracyjnych i programach takich jak Plan Odbudowy i Odporności (PRR) pogłębiły kryzys podażowy.

Niedawno uruchomiony program "Construir Portugal" ma na celu rozwiązanie tych problemów poprzez zachęty podatkowe, reformy urbanistyczne i wsparcie w zakresie przystępnych cenowo mieszkań. W budżecie państwa na 2025 r. przewidziano dodatkowe 2,8 mld euro na przyspieszenie budowy i renowacji mieszkań socjalnych, a do 2030 r. ma to być 59 000 lokali. Analitycy ostrzegają jednak, że wpływ tych środków będzie odczuwalny dopiero w perspektywie średnioterminowej, co pozostawi pilne wyzwania nierozwiązane.

Prognozy wskazują, że ceny mieszkań w Portugalii będą nadal rosły pomimo ustabilizowanych stóp procentowych. Przyszłość rynku mieszkaniowego będzie zależała od skutecznego wdrożenia polityki podażowej, w szczególności tej skoncentrowanej na przystępnych cenowo mieszkaniach. Strategie planowania przestrzennego oraz skuteczne zarządzanie zasobami publicznymi i prywatnymi będą miały kluczowe znaczenie dla zaspokojenia potrzeb ludności i zapewnienia stabilności rynku.

Innowacyjne podejścia, takie jak budownictwo modułowe i przemysłowe, są postrzegane jako obiecujące rozwiązania w zakresie redukcji kosztów i stabilizacji cen. Niemniej jednak niedobory siły roboczej i przeszkody biurokratyczne pozostają krótkoterminowymi zagrożeniami, które mogą hamować postęp.

Wzmocnienie publicznej polityki mieszkaniowej i inwestowanie w innowacje może położyć podwaliny pod bardziej zrównoważony rynek w przyszłości. Sukces będzie ostatecznie zależał od przełożenia strategii na namacalne wyniki, dzięki czemu mieszkania staną się bardziej dostępne dla szerszego segmentu populacji. Trwające dostosowania na rynku nieruchomości podkreślają pilną potrzebę reform strukturalnych, aby skutecznie sprostać wyzwaniom związanym z przystępnością cenową i podażą.

Author

Paulo Lopes is a multi-talent Portuguese citizen who made his Master of Economics in Switzerland and studied law at Lusófona in Lisbon - CEO of Casaiberia in Lisbon and Algarve.

Paulo Lopes