Door de jaren heen,
als ik een bijzonder goed geschreven 'stukje in een boek' lees, ben ik begonnen
om het op te schrijven in mijn notitieboekje. Ik heb deze oude krabbels onlangs doorgebladerd en vind het leuk om af en toe mijn favoriete
ontdekkingen hier met jullie te delen.
Dit laatste 'stukje'
komt uit een ander oud boek dat in de jaren dertig is geschreven (dat moet
van mijn overgrootvader zijn) door de pijprokende Britse filosoof Bertrand
Russell.
Het boek is genaamd 'De verovering van het geluk', geschreven lang voor alle overvloedige
zelfhulpboeken van vandaag, de overpeinzingen van deze wijze en nogal charmante man gingen over
wat een gelukkig leven maakt. Of, om preciezer te zijn, de dingen die ongeluk
ongelukkigheid veroorzaken - en hoe ze te vermijden.
Nu, je zou kunnen
denken dat het bijna 100 jaar geleden geschreven nauwelijks nog relevant zou zijn,
maar ik vond het erg interessant om te zien dat mensen niet echt veel veranderd zijn
en er was nog steeds een verrassend aantal juweeltjes te vinden
tussen de pagina's.
Dit 'stukje' komt
uit een deel van het boek genaamd 'Angst voor de publieke opinie'. Wat Bertrand
Russell hier in principe zegt, op zijn enigszins wonderbaarlijke revolutionaire manier, is
dat je gewoon "jezelf moet zijn". Hier is waarom:
Hoofdstuk IX - Angst voor de publieke opinie
"Ik denk dat over het algemeen, afgezien van de mening van deskundigen, te veel respect wordt getoond voor de
de mening van anderen, zowel in grote als in kleine zaken. Men moet in het algemeen de publieke opinie respecteren in zoverre het noodzakelijk is om de hongerdood te vermijden
en om uit de gevangenis te blijven, maar alles wat verder gaat dan dit is vrijwillige
onderwerping aan een onnodige tirannie, en dit is waarschijnlijk interfereren met
geluk op allerlei manieren.
Neem bijvoorbeeld de kwestie van uitgaven. Heel veel mensen geven geld uit op een heel andere manier dan hun natuurlijke smaak zou voorschrijven, alleen omdat ze
vinden dat het respect van hun buren afhangt van hun bezit van een
goede auto en hun vermogen om goede diners te geven. In feite, elke man
die zich een auto kan veroorloven maar liever reist of een goede
bibliotheek heeft, zal uiteindelijk veel meer gerespecteerd worden dan wanneer hij zich gedraagt zoals
als ieder ander.
Natuurlijk heeft het geen zin om de publieke opinie opzettelijk te negeren; deze is nog steeds belangrijk, zij het dan op een scheve manier. Maar om er echt
er onverschillig tegenover te staan is zowel een kracht als een bron van geluk. En een samenleving
bestaande uit mannen en vrouwen die niet te veel buigen voor de conventies is een veel
interessantere samenleving dan een waarin iedereen zich hetzelfde gedraagt. Waar ieders
iemands karakter individueel wordt ontwikkeld, worden verschillen van type gekoesterd en is het de moeite waard om nieuwe mensen te ontmoeten, omdat ze niet louter
replica's zijn van degenen die men al ontmoet heeft.
Dit is een van de
van de voordelen van de aristocratie, want waar status afhing van geboorte
was het toegestaan om grillig te zijn. In de moderne wereld verliezen we deze
bron van sociale vrijheid, en daarom is een bewuster besef van de
gevaren van uniformiteit wenselijk is geworden.
Ik bedoel niet
dat mensen opzettelijk excentriek moeten zijn, dat is net zo oninteressant
als conventioneel zijn. Ik bedoel alleen dat mensen natuurlijk moeten zijn, en hun spontane smaak moeten volgen, voor zover ze niet absoluut
anti-sociaal zijn."