"De schuldendienstlasten van bankleningen voor woningen, meestal aangegaan tegen variabele rente, zijn gestegen", zegt de BdP in het Financiële Stabiliteitsverslag van november 2022. En de woonlasten zullen blijven stijgen, want volgens de toezichthouder onder leiding van Mário Centeno wordt tot december 2023 een ontwikkeling van de Euribor-tarieven op 3, 6 en 12 maanden verwacht, die waarden in de orde van grootte van 3% kan bereiken. Er zij op gewezen dat de dagelijkse Euribor op 12 maanden reeds de 3% nadert.

Op basis van deze ontwikkeling schat het BdP dat de totale waarde van de door particulieren betaalde woningkredieten zal stijgen van ongeveer 390 miljoen euro in juni 2022 tot 520 miljoen euro in december 2023 (+75%). Deze waarde vertaalt zich in een gemiddelde woninglening van 279 euro in juni 2022 en 371 euro eind volgend jaar. Met andere woorden, gezinnen zullen gemiddeld 92 euro extra moeten betalen op hun hypotheek.

"De hogere schuldendienstlasten op woonkredieten zullen bijdragen aan de stijging van de gemiddelde verhouding tussen de schuldendienst en het inkomen (LSTI, Loan service-to-income) met 4,8 procentpunten (p.p.), tot december 2023, tot 21,5%", concludeert de Portugese toezichthouder. En op basis van de ontwikkeling van de lonen uit arbeid sinds de datum van de laatste gerapporteerde inkomensupdate tot 2022 en 2023, schat de BdP dat het inspanningspercentage om woningkrediet te betalen volgend jaar in verschillende huishoudens de rode lijnen zal overschrijden.

Wanbetalingsrisico neemt toe

"De economische vertraging en de stijging van de inflatie, in combinatie met extra stijgingen van de marktrente, kunnen de financiële situatie van particulieren verslechteren, vooral bij de meest kwetsbaren en in een context van lage spaarquote, waardoor hun risico op wanbetaling toeneemt", stelt het BdP.

Dit is een van de gevolgen van de druk op het gezinsbudget die wordt uitgeoefend zowel door de stijging van de rente op woningkredieten (en consumentenkredieten) als door de hoge inflatie die in het land wordt gevoeld, een percentage dat in oktober 10,1% bereikte. Maar niet alle woningkredieten zullen op dezelfde manier onder de renteverhogingen lijden.