Wanneer ze zich op Portugees grondgebied vestigen, krijgen veel van deze buitenlandse inwoners echter te maken met een realiteit waar ze misschien niet eerder bij stil hebben gestaan: de toepassing van het Portugese erfrecht op hun vermogen.

Volgens het Portugese recht wordt de erfopvolging geregeld door het recht van de woonplaats van de overledene op het moment van overlijden. In deze context verwijst "woonplaats" naar de plaats waar de persoon zijn gewone verblijfplaats had. Voor de meeste buitenlanders die legaal in Portugal verblijven (verblijfsvergunning), betekent dit dat als ze overlijden terwijl ze in Portugal verblijven, al hun bezittingen onder het Portugese recht vallen.

Het Portugese erfrecht wordt gekenmerkt door de bescherming van de familie van de overledene, met name de wettige erfgenamen, zoals echtgenoten, nakomelingen en ascendenten. Dit systeem van "gedwongen erfopvolging" zorgt ervoor dat ten minste tweederde van de nalatenschap aan deze erfgenamen moet worden toegewezen, ongeacht eventuele testamentaire bepalingen die de overledene heeft nagelaten. Met andere woorden, het is niet mogelijk om het volledige vermogen na te laten aan derden, zoals vrienden of liefdadigheidsinstellingen, zonder rekening te houden met de rechten van de wettige erfgenamen.

Voor veel buitenlanders, vooral diegenen die afkomstig zijn uit landen met een soepeler erfrecht of die gebaseerd zijn op het principe van de vrije beschikking, kan de toepassing van het Portugese erfrecht als een onwelkome verrassing komen. Deze personen kunnen van plan zijn om hun bezittingen anders te verdelen en bepaalde personen of instellingen te bevoordelen, iets wat niet vrij is toegestaan onder het Portugese regime. Bovendien ontstaat er nog meer complexiteit wanneer de nalatenschap activa omvat die zich in meerdere landen bevinden, waardoor de uitdagingen bij het beheren en uitvoeren van de nalatenschap toenemen.

Gezien dit scenario is het van cruciaal belang dat buitenlandse inwoners van Portugal proactieve en preventieve maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat hun wensen met betrekking tot de nalatenschap worden gerespecteerd. Een haalbare oplossing is de keuze van het toepasselijke recht voor de erfopvolging. Sinds de inwerkingtreding van de Europese Erfrechtverordening hebben burgers van EU-lidstaten, waaronder buitenlandse inwoners van Portugal, de mogelijkheid om het recht van hun nationaliteit te kiezen om hun erfopvolging te regelen in plaats van het recht van hun laatste woonplaats.

Om geldig te zijn, moet deze keuze duidelijk worden uitgedrukt in een testament dat in Portugal wordt opgesteld. Deze keuze kan een belangrijke impact hebben, waardoor bijvoorbeeld een Britse burger die in Portugal woont, kan kiezen voor de toepassing van Engels recht, dat gebaseerd is op het principe van testamentaire vrijheid, in plaats van Portugees recht.

Geschreven door Andreia Morgado Duarte, Senior Associate bij CCA Law Firm - www.cca.law