Dan is er de cycloon Idai eind maart, die de stad Beira in Mozambique vrijwel verwoest en meer dan 750 mensenlevens eist. Drie weken later treft de subtropische depressie Issa de oostkust van Zuid-Afrika, waarbij in het gebied rond Durban 450 mensen omkomen. Letterlijk miljoenen mensen zijn dakloos geworden in Tanzania, Mozambique en Zuid-Afrika in drie maanden.

En het punt is dat slechts vijf jaar geleden er slechts één of twee van deze stormen per jaar in de regio voorkwamen. Vijftien jaar geleden was het gemiddelde nog niet eens één per jaar. "Het vertelt ons dat klimaatverandering serieus is, het is hier," zei de Zuid-Afrikaanse president Cyril Ramaphosa. Goed gezien, meneer. Beetje laat, dat wel.

Cyclonen in de Indische Oceaan, tyfonen in het westen van de Stille Oceaan, orkanen in het Caribisch gebied - het is allemaal hetzelfde beest, alleen verschillende namen. Evenzo 'tropische stormen' en 'subtropische depressies'; weer hetzelfde beest maar met een lagere windsnelheid. Maar nog steeds genoeg om het dak van je hutje te rukken, en misschien wel om je te verdrinken als je aan de rand van een ravijn woont.

Het is verbazingwekkend hoe verbaasd ze allemaal zijn wanneer de toekomst die de wetenschappers en de campagnevoerders al jaren voorspellen, eindelijk aanbreekt. Hebben ze de memo niet gekregen?

Het is geen hogere wiskunde. Als de temperatuur wereldwijd stijgt, warmt het oppervlak van de oceaan op. Als het zeeoppervlak boven de 26,5 graden Celsius (80°F) ligt, heeft het genoeg energie om orkanen/cyclonen/tyfoons aan te wakkeren. De westelijke Indische Oceaan is nu in de nazomer en de vroege herfst (januari-april) boven die temperatuur, dus natuurlijk broeden daar cyclonen.

Zuid-Afrikaanse politici zijn in dit opzicht niet bepaald nalatig. De hele politieke beroepsgroep is aangeboren niet in staat zich langer dan twintig minuten achtereen op de lange termijn te concentreren, omdat de druk om de problemen op korte termijn op te lossen overweldigend is. Dit is geen tekortkoming van het politieke proces, het is een kenmerk.

Het heeft geen zin om met Japanse of Jamaicaanse politici hierover te praten, want zij zijn eraan gewend dat zij van tijd tot tijd door deze verwoestende tropische stormen zullen worden getroffen. Zij weten - of denken te weten - dat je er niets aan kunt doen, behalve betere zeeweringen en sterkere schuilplaatsen bouwen. Maar misschien hebben ze het mis.

Mensen zeggen dat je niets aan het weer kunt doen, maar het is misschien wel mogelijk om deze stormen af te zwakken of zelfs te stoppen. En misschien is zuidelijk Afrika de plaats om het te proberen, omdat ze daar nog niet gewend zijn aan een voortdurende stoet van hevige tropische stormen. Ze zouden zelfs open kunnen staan voor het idee dat ze er niet aan hoeven te wennen.

Vorig jaar interviewde ik een gepensioneerde professor in de ingenieurswetenschappen, Stephen Salter, die tientallen jaren geleden begon te werken aan een project om het klimaat af te koelen, in samenwerking met Prof. John Latham, een gerenommeerd klimaatwetenschapper. Latham overleed vorig jaar, maar het project is klaar om prototypes te gaan bouwen, en het zou echt kunnen werken.

Het idee is om een vloot van onbemande, door de wind aangedreven, satellietgestuurde vaartuigen te bouwen die zich positioneren onder de lage, dunne wolken die zeer gebruikelijk zijn in tropische oceanen - "mariene stratocumuluswolken" - en een fijne waternevel sproeien die de wolken dikker maakt zodat ze meer zonlicht weerkaatsen.

Reflecteer meer zonlicht en je koelt de hele planeet af - maar je koelt vooral het oppervlak van de oceaan onder die wolken. Een klein team van de Southern Cross University in Queensland experimenteert reeds met deze technologie om het water voor de kust van Noordoost-Australië af te koelen en het koraal van het Groot Barrièrerif te redden.

De grote "benoemde" tropische stormen vormen zich meestal in duidelijk afgebakende gebieden van de Atlantische, Indische en Stille Oceaan die niet onhandelbaar groot zijn voor mobiele vloten van sproeivaartuigen. Laat de temperatuur van het zeeoppervlak met één graad of minder dalen, en de meeste stormen die zich vormen zullen nooit groot genoeg worden om een naam te verdienen.

Het is de moeite van het proberen waard, en misschien is zuidelijk Afrika nieuw genoeg met dit soort weer om te geloven dat het kan worden gestopt. Zuid-Afrika zou het voortouw moeten nemen, want daar is het meeste geld en zijn de meeste wetenschappelijke en technische vaardigheden aanwezig, maar het is een kwestie die van belang is voor de hele oostkust van het continent.

In feite is het een technologie die voor de hele wereld van belang is. We zullen vrijwel zeker technologieën nodig hebben om de temperatuur op aarde laag te houden terwijl we werken aan het elimineren van onze broeikasgasemissies, en dit zou een relatief zachte, controleerbare en betaalbare vorm van geo-engineering zijn.

Het zou ook een project van mondiaal wetenschappelijk en politiek belang zijn dat door Afrikanen wordt geleid, iets wat al lang had moeten gebeuren.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer