In de nasleep van VE Day stonden de geallieerde strijdkrachten voor de enorme humanitaire taak om ontheemden, die berooid en doelloos waren achtergelaten, te huisvesten, te voeden en te kleden. Het aantal van deze ontheemden die ronddwaalden binnen de grenzen van het vooroorlogse Duitsland werd geschat op ten minste 3.000.000 en omvatte 85.000 Joodse overlevenden - minder dan de helft van de kerngemeenschap die er bij het uitbreken van WO2 was geweest.

Maar ondanks de onthullingen in de journaals over het immense lijden van de uit de concentratiekampen van het Derde Rijk bevrijde gevangenen, werd er bitter weinig sympathie getoond of hulp verleend en hun aanvankelijke gejubel maakte spoedig plaats voor hopeloosheid en een verlangen om ergens heen te trekken buiten de Europese afgrond.

In het officiële Harrison-rapport dat in september 1945 door het Witte Huis werd vrijgegeven, stond: "Zoals de zaken er nu voor staan, lijken we de Joden te behandelen zoals de nazi's ze behandelden, behalve dat we ze niet uitroeien". En inderdaad bleven de Joden in onhygiënische omstandigheden leven achter hekken met prikkeldraad en "bewaakt" door de Duitse politie die opnieuw was bewapend met de nieuwste Amerikaanse karabijnen.

Maar veelzeggender was de welbekende verklaring van generaal Sir Frederick Morgan, het hoofd van de V.N. Hulp- en Rehabilitatieoperaties in Duitsland, die verklaarde dat het gepraat over pogroms in Polen overdreven was en dat het grote aantal Joodse "infiltranten" dat Berlijn binnenstroomde "er niet uitzag als vervolgde mensen; ze zijn goed gekleed, goed gevoed, met roze wangen en rijk. "Hij voorspelde dat er binnen een jaar een harde kern van tenminste 300.000 Joden in Duitsland zou zijn en dat daarmee het zaad voor de Derde Wereldoorlog zou worden gezaaid. In reactie op protesten van het Joodse Wereldcongres en anderen werd Morgan geschorst en teruggeroepen naar het UNRRA hoofdkwartier in Washington, waar een onderzoek door Herbert Lehman uitwees dat hij "niet antisemitisch was en geen raciale of politieke vooringenomenheid" had.

Morgan schijnt in zijn oordeel beïnvloed te zijn door berichten dat enkele honderdduizenden Joden van Oost-Europese origine (die in 1941 met restanten van het terugtrekkende Rode Leger naar de Sovjet-Unie waren gevlucht) ernaar streefden naar huis terug te keren en het bezit van hun eigendommen terug te eisen. Zij hadden de Sovjets goed gediend; 124.800 hadden onderscheidingen ontvangen, variërend van de Orde van Lenin tot de hoogste status van Helden van de Sovjet-Unie voor hun diensten in de oorlogsinspanning, zowel als fabrieksmanagers als als strijders. Nu moesten zij de bestuurders worden van de herbezette landen. In het door oorlog verscheurde Polen werden zij slecht ontvangen en naar verluidt werden meer dan tweehonderd van hen uitgeroeid door elementen van de paramilitaire vleugel van de nationalistische ENKAN-partij, terwijl andere Joden die "bevrijd" waren van de beproevingen van de vernietigingskampen stierven aan ondervoeding.

Het was dezelfde ENKAN-beweging die de Poolse regering in ballingschap en haar in Schotland gevestigde Vrije Leger controleerde. Ondanks haar befaamde antisemitisme werden volwassen Joden die via slinkse wegen in Groot-Brittannië waren aangekomen, als staatsburgers van Polen naar deze bases opgeroepen. Begin 1944 kwamen meer dan driehonderd in opstand tegen de beledigingen en de repressie en verzochten om in het Britse leger te worden opgenomen. Enkelen werden toegelaten, voornamelijk voor inlichtingendiensten, maar bijna allen kregen zware gevangenisstraffen opgelegd. Alleen door tussenkomst van Tom Driberg, lid van het Britse parlement, konden de autoriteiten hen ervan overtuigen hun werk als Bevin Boys in de kolenmijnen te doen en hen voor andere niet strijdende taken te gebruiken.

Het antisemitisme in Groot-Brittannië had een enigszins andere toon dan dat van de judenhasse, dat in heel continentaal Europa endemisch was. Het bleef beperkt tot hoofdzakelijk stedelijke gebieden en was gebaseerd op de verdenking dat de Joden de spionnen en de drones van de zwarte markt waren en betrokken waren geweest bij afpersende geldleningen aan weduwen en oorlogsslachtoffers. In de marinehavens Portsmouth en Chatham waren er schandalen over de vermeende activiteiten van bevoorraders met een vergunning, die hoge marineofficieren hadden omgekocht om leveringen van ondermaats voedsel en uitrusting te accepteren. Een bekende raadsman van de Koningin werd veroordeeld voor samenzwering wegens "het onwettig leveren van goederen in strijd met de oorlogsvoorschriften".

In 1944 telden de erkende Joodse gemeenschappen in Groot-Brittannië ongeveer 400.000 zielen. 60.000 van hen werden beschouwd als een elitaire en zeer welvarende groep van voornamelijk Sefardische afkomst die drie eeuwen lang een invloed hadden uitgeoefend die hun aantal in de financiële en commerciële sectoren ver te boven ging. Zij hadden zich goed geassimileerd in de samenleving en namen als Sassoon, Montefiore, d´Avigdor Goldschmid en, natuurlijk, Rothschild werden gerespecteerd door opeenvolgende conservatieve regeringen. Nadat de Raad van Afgevaardigden zijn overeenkomst met de Anglo-Jewish Association inzake een gemeenschappelijk beleid ten aanzien van "buitenlandse zaken" had opgezegd, was het deze groep die de Jewish Fellowship oprichtte. Zij moesten een beleid voeren van oppositie tegen de oprichting van een Joodse politieke staat waar dan ook, terwijl zij een toenemende immigratie naar Palestina aanmoedigden en zich daarmee rechtstreeks verzetten tegen de verklaarde zionistische bedoelingen van de Raad van Afgevaardigden.

In deze onzekere omstandigheden is het verbazingwekkend dat niet minder dan 10% van de 603 kandidaten die door de Labourpartij bij de algemene verkiezingen van 05 juli 1945 werden voorgesteld, Joden waren. Met het socialistische manifest "Let us Face the Future" en hun intentie om de kiezers te dienen met een programma van seculiere, sociale hervormingen behaalden zij een vertegenwoordiging van zevenentwintig zetels en leverden drie ministers (George Strauss, Lewis Silkin en Emanuel Shinwell) voor de regering onder leiding van de scherpzinnige Clement Attlee. Twee joden werden ook tot minister gekozen: een onafhankelijke conservatief en Harry Pollitt als communist. Geen van de kandidaten van de Jewish Fellowship was succesvol.

Tijdens de verkiezingscampagne verspreidden bezorgde Tory propagandisten geruchten dat de Labourpartij filosemitisch was en zij suggereerden dat het pro-zionisme dat door de meeste kandidaten werd aangehangen te wijten was aan het feit dat zij het nageslacht waren van de "recent aangekomenen" : 200.000 uit Oost-Europa gedurende de dertig jaar van pogroms die aan de eerste wereldoorlog vooraf waren gegaan en 70.000 uit West-Europa in de jaren dertig van de vorige eeuw. Deze mensen hadden zich gevestigd in de volkswijken van Londen en de grote provinciale centra. Aanvankelijk als handwerkslieden, verbeterden zij geleidelijk hun lot als ondernemers en eigenaars van kleine fabrieken. Hun natuurlijke loyaliteit was links, maar de kiezers werden er duister aan herinnerd dat het Russische Politburo was opgericht door de Joden Lenin, Trotski en Zinovjev en dat het rode socialisme een vermomd communisme was en dat de voorspelling van generaal Morgan zeer serieus moest worden genomen.

Emigratie van Joden naar het Britse mandaatgebied Palestina werd beperkt tot 1.500 per maand, wat een golf van ontevredenheid veroorzaakte. De Amerikanen, bezorgd om een toestroom naar de V.S. te voorkomen, oefenden druk uit op Groot-Brittannië om onmiddellijk 100.000 ontheemden toe te laten, gevolgd door verdere grote aantallen totdat iedereen die Europa wenste te verlaten, was ondergebracht. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Ernest Bevin, verwierp dit om twee redenen: (1) dat zo'n plotselinge vloedgolf het hele politieke evenwicht in het Midden-Oosten zou verstoren en (2) dat dit een vervulling zou zijn van het nazi-plan voor een "Joodvrij Europa". In plaats daarvan stelde hij voor de hulp aanzienlijk te verhogen om hervestiging in vroegere woningen mogelijk te maken en op het eiland Kreta kampen voor ex-militairen te vestigen in afwachting van een geleidelijke verhoging van het maandelijkse quotum. De reacties van de Raad van Afgevaardigden, de Anglo-Jewish Association en de Fellowship waren gemengd, maar na veel discussie werd een consensus bereikt om dit beleid te steunen als een tijdelijke maatregel totdat de herstelbetalingen van de As en de hulp van de VS de zaken zouden kunnen verbeteren.

Maar aan dergelijke goede bedoelingen kwam een einde toen in juli 1947 twee Britse sergeanten van het leger werden vermoord en verminkt door zionistische terroristen van de Irgun-bende, wat vijf dagen lang in heel Groot-Brittannië tot rellen leidde, waarbij op grote schaal Joodse eigendommen werden vernield en de bevolking werd mishandeld. Groot-Brittannië legde snel zijn mandaat neer en tien maanden later, op 14 mei 1948, werd de staat Israël opgericht.

N.B. Dit is een herziene versie van een essay dat in 2020 werd geschreven voor publicatie in een internationaal tijdschrift. Het is nu ingediend bij The Portugal News vanwege de vergelijkbare huidige situatie in Europa waar "ontheemden" worden vertegenwoordigd door vluchtelingen van conflicten en door economische migranten.