"Mijn vader was een historicus en hij hield vooral van de verhalen in de geschiedenis," vertelde Isabel Stilwell aan The Portugal News. "Hij leerde me geschiedenis als iets dat door echte mensen werd gedaan." Later werd ze journaliste en ze had al een boek over tieners gepubliceerd toen haar uitgever haar vroeg om nog een boek te schrijven. In plaats daarvan nam ze echter kennis van een plank vol boeken geschreven door buitenlanders over Portugese helden en kreeg ze het aanbod om haar eigen serie van dit type te schrijven. De eerste naam die in haar opkwam was Philippa van Lancaster. "Het is heel logisch," legde ze uit, "omdat zij de enige Engelse prinses was die koningin van Portugal werd en dus spraken we als Britse familie in Portugal veel over haar."


"Ik ben altijd een dwangmatige prater en schrijver geweest," antwoordde Isabel op een vraag over haar affiniteit met literatuur. "Mijn familie bedankt me als ik in mijn schrijffase zit, omdat ze dan stilte om zich heen hebben. Voor mij is schrijven de beste manier om uit te drukken wat ik weet en wat ik uiteindelijk doe is een verhaal vertellen op een manier waarvan ik denk dat andere mensen het willen lezen." Ze streeft ernaar om de verhalen duidelijk en leesbaar te maken, wat "een grote inspanning" is als je het over geschiedenis hebt.


Philippa van Lancaster

Philippa of Lancaster trouwde pas op 28-jarige leeftijd, wat vrij oud was voor die tijd, omdat mensen, vooral vrouwen die moesten bevallen, al op 20-30-jarige leeftijd stierven. Dit gaf haar "een beetje invloed in de zin dat ze een opleiding kon volgen," legde Stilwell uit.

Als dochter van John of Gaunt, een van de bekendste ridders uit de Middeleeuwen, bracht ze haar opvoeding door aan zijn hof, een hof vol experts in wetenschap en kunst. Toen ze eenmaal getrouwd was en kinderen had, wilde de nieuwe koningin van Portugal dat "de illustere generatie, zoals Camões ze noemt" een goede opleiding zou krijgen. Haar drie kinderen groeiden op tot D. Duarte van Portugal, Hendrik de Zeevaarder en de hertogin van Bourgondië. "Dat is het geheim, denk ik, van de ontdekkingen," verklaarde Isabel. "Het is het geheim van niet alles bij het begin te beginnen," op het gebied van onderwijs.


Het boek werd onlangs in het Engels vertaald door Martha d'Andrade, wat volgens Stilwell "een poging is om geschiedenis te brengen aan mensen die naar Portugal komen, die geïnteresseerd zijn in Portugal, die hier wonen en langs onze monumenten gaan zonder echt het verhaal te kennen en die gidsen hebben die misschien over 3 dingen praten en niet de diepte ingaan. Ik dacht niet alleen aan buitenlandse mensen, maar ook aan de Engelstalige gemeenschap in Portugal."


De Portugese president Marcelo Rebelo de Sousa bezocht onlangs koning Charles III in Londen om de 650e verjaardag te herdenken van de ondertekening van het Verdrag van Londen, de overeenkomst waarop de eeuwenoude Anglo-Portugese alliantie is gebaseerd. Het verdrag vindt zijn oorsprong in het leven van Philippa, wier huwelijk het verdrag in steen veranderde.


Stilwell sprak over de moeite die het soms kost om documenten te vinden over het leven van de middeleeuwse koningin en wees erop dat "vrouwen alleen in kronieken voorkomen als ze de moeder, zus of dochter van een belangrijk persoon zijn. Met Philippa hebben we geluk omdat ze de dochter is van John of Gaunt en hij is een van de belangrijkste van zijn tijd, zijn archieven zijn erg goed. We hebben de rekeningen van de juwelen die hij zijn dochter gaf, rekeningen van het paard dat hij zijn zoon gaf... Als Philippa niet de dochter van zo'n man was geweest, hadden we niets over haar geweten. Als ze met D. João I trouwt, komt ze terug in de Portugese geschriften omdat ze koningin wordt, maar de geschriften werden vaak door mannen geschreven, door priesters in kloosters, dus die hebben geen idee hoe vrouwen functioneren en praten normaal gesproken niet veel over hen." Om onderzoek te doen verzamelt Stilwell al het historische bewijs dat ze kan vinden over een bepaald personage of gebeurtenis en ondervraagt ze hen, als een kroniek van een buitenlander in het land die documenteert wat hij heeft gezien. Als er geen concreet bewijs achter een gebeurtenis zit, vult ze het gat op met wat ze aannemelijk acht.


Historische hiaten

Hoewel er hiaten in historische verslagen zijn, is er in al die eeuwen verrassend veel informatie bewaard gebleven. "John of Gaunt liet elk jaar duizenden schapen doden voor hun huiden, omdat perkamenten allemaal van lamsvel werden gemaakt, en hij had ongeveer 10 of 15 mensen die alleen maar brieven schreven," legde Isabel uit. "Het paleis in Sintra is bijvoorbeeld het best onderhouden middeleeuwse paleis in Europa en we weten precies welk deel ervan er was toen Philippa en John er woonden." Het echtpaar bracht ook veranderingen aan in het paleis, die werden vastgelegd door haar zoon, koning D. Duarte.

Philippa of Lancaster's belangrijkste doel in het leven was volgens Stilwell "kinderen krijgen en ze opvoeden", maar ze gebruikte haar invloed ook om het hof vorm te geven. "Ze ontdekte dat vrouwen apart van mannen eten, ze wilde ook dat de hofdames leerden lezen en schrijven en ze kreeg 8 kinderen," de laatste werd geboren toen ze 42 was, "en dat is een goede zaak. Ik bedoel, de koning, haar man, had geen kinderen buiten het huwelijk en dat zegt veel over haar controlerende karakter." Ze diende ook als ambassadeur van Engeland in Portugal, want koningin-gemaal zijn brengt diplomatieke verantwoordelijkheden met zich mee. Het belangrijkste was dat ze onderhandelde over vrede tussen Portugal en Castilië met haar zus, de koningin van Castilië, waardoor de eerste opvolgingscrisis van het eerste koninkrijk eindigde.


"Ik denk dat er in Portugal een soort bipolaire relatie is met Engeland," gaf Stilwell toe. "Aan de ene kant hebben we deze alliantie, al deze vriendschap, we hebben allemaal relaties met Engeland, we bewonderen Engeland. Aan de andere kant reageren we soms op een vreemde manier en zeggen we dat het bondgenootschap alleen voor de Engelsen werkte, dat wij er niet zoveel bij gewonnen hebben als de Engelsen, en dus vergeten mensen dat deze bondgenootschappen om politieke redenen zijn gesloten - er zijn altijd twee belangen, het is altijd een egoïstische zet die je een bondgenootschap met een ander land laat sluiten." Ze herinnert zich hoe Engeland de Portugese zaak hielp in de Restauratieoorlog en hielp terug te vechten tegen Frankrijk in de Napoleontische invasies. "Iedereen zal je vertellen over het ultimatum," verwijzend naar het 'Roze kaart' ultimatum uit 1910 waarbij Portugal zijn aanspraken op de Afrikaanse gebieden tussen Angola en Mozambique opgaf aan Groot-Brittannië zodat ze hun spoorlijn van Kaap naar Caïro konden aanleggen, die ze nooit hebben afgemaakt. "Dat is wat je noemt een steen in de schoen, iets wat de Portugezen je altijd zullen vertellen als je het over deze dingen hebt."


Isabel Stilwell heeft onlangs haar nieuwste roman uitgebracht, over Filips de 1e van Portugal, of 2e van Spanje, die verantwoordelijk was voor het opdrijven van het Spaanse Rijk naar zijn territoriale hoogtepunt. Ondertussen zal er "binnenkort" een Engelse vertaling verschijnen van haar boek over D. Manuel, symbool van de ontdekkingen.


"Portugal is heel creatief," vat Stilwell samen, "in zijn geschiedenis is het een arm land, als we het over de ontdekkingen hebben, vergeten we soms dat mensen op deze boten gingen omdat er hier geen hoop was. Emigratie is nu niet begonnen; het is altijd in Portugal geweest. Natuurlijk richtte het zich op de zee, en zelfs nu nog denk ik dat de zee een van onze grootste interesses is en dat we het meer moeten bestuderen en verkennen."

Author

Star in the 2015 music video for the hit single “Headlights” by German musician, DJ and record producer Robin Schulz featuring American singer-songwriter Ilsey. Also a journalist.

Jay Bodsworth