Vallende sterren zijn het grootste deel van de menselijke geschiedenis een mysterieus verschijnsel geweest en hebben een mythe voor zichzelf opgebouwd. Ze zeggen dat als je een wens doet, die wens uitkomt. Tegenwoordig weten we natuurlijk dat vallende sterren gewoon meteoren zijn - asteroïden die in de atmosfeer zijn gevallen en door de kracht van wrijving zijn gaan branden. Toch blijft de meteorenzwerm een oogverblindend fenomeen dat veel mensen aantrekt om te komen kijken wanneer het gebeurt.

Astronomen van over de hele wereld, meestal amateurs, trekken naar plekken met een heldere hemel om ze te zien. De meteoren beginnen op 26 juli en eindigen op 17 augustus, hoewel ze alleen op 11 en 12 augustus het vaakst zullen vallen.

De Perseïden is echter niet de enige meteorenzwerm die zichtbaar is vanaf de aarde. Er zijn vijf kleinere zwermen, zwakker en minder talrijk dan de grote. Ze vallen ruwweg tussen 1 en 3 uur 's nachts en vliegen in een richting weg van een enkel coördinaat aan de nachtelijke hemel waar ze vandaan komen. Als een meteoor niet zichtbaar beweegt, is het veilig om aan te nemen dat het geen meteoor is of dat de meteoor recht op je af komt.

De Capricornidenzwerm komt als eerste langs en het hoogtepunt wordt verwacht op 26 juli. Meteorenzwermen duren meestal 10-20 dagen voor en na de piek. Er verschijnen slechts een paar Steenbokken per uur, maar ze zijn meestal behoorlijk helder. De Delta-Aquariden, die op de 29e van de maand pieken, bestaan uit twee stralers, of het punt aan de hemel van waaruit alle meteoren van een zwerm vliegen.

De Piscis Austrinids bereikt zijn maximale niveau van kosmische neerslag twee dagen na de Delta Aquarids, maar de kijkervaring is veel beter op het zuidelijk halfrond. De Alpha Capricorniden bestaan ondertussen uit langzame, heldergele vuurbalmeteoren met lange sporen. Helaas schijnt er op 2 augustus, het hoogtepunt van deze bui, een bijna volle maan, waardoor veel van de meteoren onzichtbaar zijn.

Er is nog een laatste kleinere meteorenregen voor de Perseïden, de Iota Aquariden. Deze komt ook van 2 verschillende stralers, maar er zijn slechts 6 nakomelingen per uur zichtbaar onder goede omstandigheden op 6 augustus. De vallende sterren kunnen echter maar tot ongeveer 22.30 uur worden waargenomen, wanneer de maan opkomt en de hemel helderder maakt.

Tot slot komen de Perseïden, het hoogtepunt van de sterrenkijkzomerkalender. Er wordt verwacht dat ze dit jaar heel goed te zien zullen zijn, omdat er bijna geen maan is die de heldere nachtelijke hemel verstoort en de meteoren naar verwachting tijdens de ochtenduren op 13 augustus met de aarde zullen interageren. We kunnen gemiddeld 50-100 snelle en heldere, flakkerende asteroïden per uur verwachten. Ze beginnen te vallen rond 17 juli en zullen tot ongeveer 24 augustus blijven vallen.

Hoewel het technisch gezien het beste zou zijn om een meteorenregen te zien wanneer hij op zijn hoogtepunt is, is de realiteit dat verschillende factoren dat kunnen verhinderen, zelfs de maan die gewoon te helder is. De buien duren echter niet slechts één dag. Ze duren meestal meerdere weken, waarin ze in intensiteit schommelen. Meteorenregens hebben geen duidelijk begin en einde, ze zijn zowel geleidelijk als onbepaald.

Het grootste obstakel bij sterrenkijken, inclusief het bekijken van meteorenregens, is de vervuiling van de lucht. Het mag natuurlijk niet bewolkt zijn, want dat zou ons zicht belemmeren, maar het mag ook niet te fel zijn, anders zal het licht het licht van de vallende sterren verdunnen. De meeste steden op onze planeet bieden juist door deze lichtvervuiling geen goede omstandigheden om sterren te kijken. In plaats daarvan kun je voor de beste kansen beter een veld in gaan of een heuvel beklimmen ver buiten een nederzetting van enige omvang, zodat de sterren kunnen worden waargenomen.

In het geval van Portugal zijn de beste plekken om sterren te kijken het midden van de Alentejo en de westelijke Azoren, twee ongelooflijk landelijke gebieden. Ondanks het feit dat er maar 11 miljoen mensen wonen, is Portugal een van de dichtstbevolkte landen in West-Europa. Nergens zo dicht als in de Benelux of Italië, maar wel dichter dan in Frankrijk en Spanje. De enige plaatsen op het continent die een helderheid bereiken van 22 magnitude/boogseconde^2, de maat voor een totaal gebrek aan kunstmatige helderheid: de helft van IJsland, de meest noordelijke Schotse hooglanden, de diepste diepten van Scandinavië en veel gebieden in Rusland.

Ondanks het bestaan van meer ongerepte hemels is de kwaliteit van de nachthemel in Portugal prima als je alleen maar naar de meteorenregens wilt kijken. Ze zullen absoluut niet zichtbaar zijn vanuit de stad, maar zoek een mooi plekje op het platteland en met genoeg geduld vind je zeker een vallende ster. Vergeet niet je wens te doen!

Author

Star in the 2015 music video for the hit single “Headlights” by German musician, DJ and record producer Robin Schulz featuring American singer-songwriter Ilsey. Also a journalist.

Jay Bodsworth