Het aantal burgers dat in drie jaar oorlog in Oekraïne is gedood, de meeste door raketten, bommen en granaten maar een klein deel door kogels, bedraagt 12.605. De huidige bevolking van Oekraïne, zonder de tien miljoen mensen mee te tellen die onder Russische militaire bezetting of als vluchteling in het buitenland leven, is ongeveer 29 miljoen.

Het aantal doden in Gaza in de helft van die tijd (anderhalf jaar), de meesten door raketten, bommen en granaten maar een klein deel door kogels, is 50.600. De huidige bevolking van de Gazastrook, waarvan bijna niemand heeft kunnen vertrekken, is iets meer dan twee miljoen.

Nu zouden de Israëliërs erop wijzen dat veel van de Palestijnse doden strijders waren, en het is waar dat het ministerie van Gezondheid van Gaza (GHM) de militaire status van de slachtoffers die binnengebracht worden in de verschillende ziekenhuizen die nog functioneren in Gaza, niet registreert. Dus laten we gewoon alle Palestijnse mannen van militaire leeftijd uitsluiten, ongeacht of ze strijders waren of niet.

Dat betekent dat 59,1% van de doden met 'traumatische verwondingen' die in ziekenhuizen worden gezien kinderen, vrouwen en oude mannen zijn: beslist burgers. Hoewel de Israëli's beweren dat deze cijfers vals zijn omdat Hamas de GHM leidt, worden haar rapporten als betrouwbaar beschouwd door de Verenigde Naties, de Wereldgezondheidsorganisatie, Human Rights Watch en de internationale media.

Bovendien concludeerde een collegiaal getoetste analyse, gepubliceerd door het gerespecteerde Britse medische tijdschrift The Lancet in januari 2025, dat de GHM het aantal doden door traumatische verwondingen in haar rapporten met 41% had onderschat, voornamelijk omdat er nog steeds zoveel lijken begraven liggen onder de ruïnes van hun huizen. (Lichamen in Oekraïne worden bijna altijd geborgen, maar in Gaza is dat vaak onmogelijk).

Daarom, zo schatte de Lancet-studie, waren er vanaf oktober 2024 waarschijnlijk meer dan 70.000 doden door traumatisch letsel in Gaza, tegenover de 41.909 die de GHM rapporteerde. Sindsdien zijn er nog eens zes maanden verstreken, maar twee van die maanden waren een staakt-het-vuren, dus laten we zeggen dat er nog eens 20.000 doden bijkwamen, voor een totaal van 90.000 sinds oktober 2023.

We zijn er bijna. Nog één berekening.

Van die 90.000 doden, gebruikmakend van de schatting in The Lancet dat 59,1% van de 'traumatische sterfgevallen' in Gaza kinderen, vrouwen en oude mannen waren, zijn er 53.190 burgers gedood in de Strook door bommen, raketten, granaten en kleine wapens sinds oktober 2023.

Nu hebben we een aantal burgers gedood door Israëli's in Gaza dat ruwweg maar eerlijk vergeleken kan worden met het aantal burgers gedood door Russen in Oekraïne - en zie je wat er mis is? Er zijn ongeveer VIER keer zoveel burgers gedood in Gaza, in HALF de tijd, op een bevolking die MINDER DAN EEN TIENDE ZO GROOT is.


Ik suggereer hier niet dat de Israëli's een genocide aan het uitvoeren zijn in Gaza. Ik wijs er alleen maar op dat er iets heel onplezierigs aan de hand is - en het kan niet worden weggeredeneerd door te zeggen dat Gaza een stuk drukker is dan Oekraïne. Bijna alle Russische aanvallen die burgers doden in Oekraïne treffen ook drukke steden.

Er is een plausibele verklaring, maar die is niet mooi. De meeste mensen weten dit niet, maar de betere legers - de legers die proberen zo min mogelijk burgerslachtoffers te maken - kunnen van tevoren inschatten hoeveel burgers er zullen sterven als ze een bepaalde artillerie- of luchtaanval uitvoeren.

Er bestaat zelfs software om te berekenen hoeveel burgers er zouden sterven als 'bijkomende schade' voor een aanval die één laaggeplaatste vijandelijke strijder doodt. De Israëlische versie van dit programma heet 'Lavender' en is intensief gebruikt in Gaza om waarschijnlijke militanten te identificeren.

Zes Israëlische inlichtingenofficieren vertelden vorig jaar aan +972 Magazine dat ze regelmatig vooraf ingestelde limieten raadpleegden voor het aantal burgers dat gedood zou kunnen worden voordat ze toestemming gaven voor aanvallen op verschillende niveaus van vermoedelijke Hamasleden.

Deze limiet kan op en neer gaan, maar in het begin van de oorlog lag deze vaak rond de vijftien tot twintig burgerdoden voor één enkele militant op laag niveau. Bovendien gaven ze er de voorkeur aan om het doelwit thuis aan te vallen, omdat ze dan een goedkope, ongeleide 'domme bom' konden gebruiken en gewoon het hele huis op de bewoners konden laten vallen, waardoor het hele gezin werd weggevaagd.

"Je wilt geen dure bommen verspillen aan onbelangrijke mensen," zei er één, en dat is waarschijnlijk het beste antwoord dat we ooit zullen krijgen voor deze trieste statistische anomalie. Dan rest ons nog het verrassende feit dat het Russische leger meer geeft om de levens van vijandelijke burgers dan de Israëlische defensiemacht.

Maar ja, de Russen geloven (ten onrechte) dat Oekraïners eigenlijk Russen zijn die gewoon de weg kwijt zijn, terwijl de Israëli's geloven dat Palestijnen...nou ja, gewoon Arabieren zijn.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer