Ombudsman, Maria Lúcia Amaral, meldde dat ze "een waarschuwing" had gestuurd naar de topmanagers van het Instituut voor Sociale Zekerheid (ISS) en de Dienst Vreemdelingen en Grenzen (SEF) na "verscheidene klachten te hebben ontvangen van buitenlandse burgers" die de toegang tot een sociale uitkering werd ontzegd of het recht op het ontvangen ervan verloren op basis van het argument dat ze onrechtmatig in Portugal verbleven.

In de brief worden twee voorbeelden gegeven, het eerste betreffende een buitenlandse vrouw die op 26 februari 2022 een aanvraag had ingediend om een prenatale uitkering te ontvangen en op 1 maart 2020 het ontvangstbewijs van de blijk van belangstelling had overgelegd, maar die de aanvraag door de SEF geweigerd zag omdat het ontvangstbewijs slechts één jaar geldig was.

Het indienen van een blijk van belangstelling is een administratieve procedure die bij SEF wordt uitgevoerd door elke buitenlandse burger die Portugal legaal is binnengekomen, is ingeschreven, een goede naam heeft bij de sociale zekerheid en een bewezen arbeidsverhouding heeft.

De andere situatie betreft een buitenlandse burger die het Social Insertion Income (RSI) ontving en van wie de uitkering werd opgeschort omdat de ISS van mening was dat hij zich op de "grens van de verblijfsvergunningstitel" bevond, waarvan de datum 9 november 2021 was.

"Volgens de toen geldende versie van wetsdecreet nr. 10-A/2020, was de geldigheid van die titel verlengd tot 31 maart 2022, zonder enige grond voor die opschorting", zegt de Ombudsman.

Ze voegt eraan toe dat aan buitenlandse burgers ook werd voorgesteld om een online afspraak te maken met SEF wanneer de "rechtmatigheid van het verblijf op het nationale grondgebied verzekerd was krachtens de geldende uitzonderingsregeling".

Maria Lúcia Amaral geeft ook dit geval als voorbeeld van het gebrek aan kennis van de juiste procedures, gelet op het feit dat de afspraak met het SEF telefonisch gebeurt en niet via het internet.

Met het oog op deze en andere gevallen, die de Ombudsman niet kwantificeert, stelt Maria Lúcia Amaral dat "een herziening van de door de diensten aangenomen procedures absoluut noodzakelijk is, met het oog op het vermijden van de opschorting van sociale uitkeringen of de afwijzing ervan, zonder voorafgaand onderzoek naar de mogelijke toepasselijkheid van vrijwaringsregels betreffende de rechtmatigheid van het verblijf van burgers op het nationale grondgebied".