Ik vind het namelijk leuk om een plaats te leren kennen en er iets over te leren, wat vaak betekent dat ik naar dezelfde plaatsen terugga. Fluitje van een cent rondreizen heeft me nooit aangesproken. Maar zo denk ik er persoonlijk over. Uiteindelijk moeten we allemaal doen wat ons persoonlijk het beste uitkomt, het gaat erom wat je leuk vindt als het recreatieve activiteiten betreft, waaronder reizen. Sommigen houden van een warm klimaat, terwijl anderen de hitte niet kunnen verdragen. Sommigen houden van drukke vakantieoorden of avontuurlijke vakanties, terwijl anderen de voorkeur geven aan rust en stilte. Dit alles bepaalt waar we naartoe reizen en natuurlijk wanneer we dat doen.

Degenen onder ons die van Portugal houden, hebben allang begrepen dat dit land zoveel te bieden heeft. Het heeft alles van bloeiende toeristische centra tot rustige plattelandsdorpjes die vaak alleen maar omgeven zijn door terrasvormige wijn- en olijfgaarden. Maar dat gezegd hebbende, Spanje heeft ook al het bovenstaande. Daarom beschouw ik mezelf tegenwoordig als "Ibe-curious" of zelfs "Euro-fluid". Waarom niet? Het betekent gewoon aanleg voor afwisseling!


Kruiden van het leven

Al die kleurrijke termen, zoals Ibe-curious en Bi-beriaan, hebben we te danken aan de scherpe humor van ene Carl Munson van "Good Morning Portugal". In zijn dagelijkse Good Morning Portugal live-stream show (8.30 uur op YouTube) hebben we de kwestie van de bi-berische neigingen besproken. Daardoor ben ik eindelijk "uit de kast gekomen" als bi-beriaan. Weet je, ik heb me altijd gerealiseerd dat ik de neiging had om de dingen niet vanuit een enkel Portugees perspectief te bekijken. Ik gaf er altijd de voorkeur aan het net iets verder uit te werpen om ook iets van Spanje te ervaren. Verder kijken dan die oeroude geopolitieke grens is eigenlijk heel leuk en op deze manier wordt afwisseling zeker het kruid van het leven.

Ik voel me vaak wat nederig als ik denk aan die grote Iberische zeevaarders en navigators van weleer. Ze hadden duidelijk zoveel geleerd over hun respectieve thuislanden dat ze besloten de mogelijkheid te onderzoeken dat er misschien een hele "nieuwe wereld" te ontdekken viel voorbij deze uitgestrekte Iberische horizonten. Als je bedenkt dat ze slechts een gefundeerde gok waagden naar het bestaan van zulke nieuwe werelden voorbij het rijk van de ondergaande zon van Iberië, dan waren het echt ongelooflijk moedige zielen. En het begon waarschijnlijk met nieuwsgierigheid. Het is duidelijk een mentaliteit die ons allemaal tot veel grotere dingen kan leiden.

Nadat ik met veel plezier bijna elke hoek van Groot-Brittannië en Ierland had verkend, kon ik dankzij deze ervaringen mijn eigen gebied beter leren kennen. Het ontdekken van nieuwe plaatsen in Spanje en Portugal deed oude wow-factoren herleven, zoals die welke ik ervoer toen ik voor het eerst de majestueuze Schotse Hooglanden of de prachtige meren van Killarney aanschouwde. Oké, die eerste verkenningen waren nauwelijks onverschrokken, maar ze waren niettemin zeer gedenkwaardig, vooral wanneer ze werden gedaan met mijn jonge gezin op sleeptouw. Eerlijk gezegd was ik veel te lui om onze jonge kinderen en baby's mee te slepen op buitenlandse vluchten. Voor mij riekt al dat luchthavengedoe naar hard werken in plaats van vakantie!


Verhelderend

Als ik hier ben, probeer ik het hele Iberische schiereiland te zien als mijn oester. Dat verbreedt automatisch de horizon als we de talloze verborgen hoekjes verkennen. Eerlijk gezegd denk ik dat Ibe-woede een verlichte mentaliteit is. Het maakt de weg vrij om meer te weten te komen over dit enorme schiereiland in plaats van vast te houden aan bepaalde hoekjes ervan.

Natuurlijk is Iberia een absoluut uitgestrekte landmassa. Het heeft meer dan zijn deel van de landschappelijke diversiteit van Europa. We hebben Iberische landschappen zien variëren van hoge besneeuwde bergen tot dunbevolkte plattelandsdorpjes, compleet met loslopende geiten en vee. Er is zelfs een semi-aride woestijn die op zijn eigen unieke manier ongelooflijk mooi is. En dan hebben we het nog niet eens over de enorme agglomeraties die kenmerkend zijn voor de bloeiende steden van Iberië, met hun verbluffend sierlijke architectonische hoogstandjes, wonderlijke kunstgalerijen en een reeks fantastische musea die altijd indruk maken.


Culturele verschillen

Natuurlijk zijn er genoeg culturele verschillen tussen Spanje en Portugal om de twee Iberische gebieden op vele niveaus als zeer verschillende plaatsen te laten 'voelen'. Als u de rivier Guadiana oversteekt van VRSA naar Ayamonte, wordt u onmiddellijk ondergedompeld in een totaal Spaanse sfeer zodra u van de veerboot stapt en de korte afstand van de aanlegsteiger naar Plaza de Laguna (het centrale plein van Ayamonte) loopt. Er zijn andere geluiden, het ziet er anders uit en het ruikt zelfs anders dan aan de Portugese kant omdat het eten niet hetzelfde is! Ik geloof niet dat ik een Pastel de Nata aangeboden heb gekregen in een van de cafés van Ayamonte! Bars verkopen er ook niet standaard Portugese bieren, noch zul je er Portugese koffie vinden.

Ook al is Portugal zichtbaar, slechts een paar honderd meter verwijderd van Ayamonte (aan de overkant van de Guadiana), cultureel gezien kunt u net zo goed midden in Sevilla zitten! Er is zelfs een beetje van de alomtegenwoordige flamenco en fansfeer van Sevilla! En het is prachtig! Flamencodansers zien er altijd fantastisch uit in hun kleurrijke jurken terwijl ze die beroemde wilde bewegingen uitvoeren. Het geeft me zeker het gevoel dat ik in het glorieuze Andalusië ben aangekomen.

Mij is verteld dat de flamenco in eerste instantie is geïnspireerd door de Andalusische zigeunercultuur. Het communiceert passie, liefde, verdriet, wanhoop, vreugde, en nog veel meer. Omdat de flamenco zo'n integraal symbool van de Spaanse identiteit is geworden, is het altijd een genot om het te zien. Het is nogal vreemd om gewoon in Portugal op een veerboot te stappen en het zo meteen in Ayamonte aan te treffen!

Maar ik denk dat het ook andersom werkt. Net zoals de flamenco en zijn Spaanse gitaren de geest van Spanje belichamen, is de fado de traditionele muzikale sfeer die in veel Portugese achterafstraatjes weerklinkt, ook in de Algarve. Natuurlijk komt de fado uit de omgeving van Lissabon. De weemoedige, melancholische (zelfs fatalistische) liederen kunnen over bijna elk onderwerp gaan. Maar het onderwerp gaat maar al te vaak over de wreedheid van de zee, of het harde leven (en zwoegen) van de armste mensen die ooit op het land werkten of in traditionele vissersgemeenschappen leefden waar maritieme tragedies (helaas) niet zo ongewoon waren. Het weemoedige, treurige karakter van de fado wordt het best (maar losjes) beschreven door het Portugese woord "saudade", dat het hartzeer en verlangen beschrijft dat volgt op tragedie en verlies. Het is allemaal heel anders dan flamenco, dat zult u met me eens zijn.

Zoals gezegd is het Iberisch schiereiland zo uitgestrekt, dat er niet alleen culturele verschillen bestaan tussen Spanje en Portugal, maar ook tussen de vele autonome regio's van Spanje zelf. Ook in Portugal is de Algarve duidelijk heel anders dan Lissabon en zijn agglomeraties. Noord-Portugal is zo anders dan het zuiden en dat heeft alles te maken met het land en de vele verschillende uitdagingen die de volkeren van Iberië in de loop der generaties hebben overwonnen.

Ik ben dus nogal blij dat ik mijn Ibe-nieuwsgierigheid heb ontdekt. Nogmaals, ik aarzel niet om openlijk en blij te verklaren (luid en trots) dat ik inderdaad volledig Bi-berisch ben.



Author

Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring. 

Douglas Hughes