Brussel, 11 december 2024 - Tientallen activisten hebben maandag hun stem laten horen bij de opening van de jaarlijkse "Week van de Grondstoffen" in Brussel, georganiseerd door de Europese Commissie. Met hun vocale protest wilden ze een signaal van ongenoegen afgeven vanuit de gemeenschappen in de periferie van Europa en in het Zuiden van de wereld die lijden onder de plannen van de Commissie voor meer mijnbouw voor de energietransitie.[1]

Met een open brief die werd uitgedeeld aan Directeur Kerstin Jorna van de Europese Commissie en aan meer dan 400 deelnemers aan de conferentie, waarschuwden de demonstranten voor het destructieve potentieel van de plannen voor metaalontginning en trokken ze de haalbaarheid van de energietransitie, zoals Brussel die voor ogen heeft, in twijfel.[2]

De brief, verspreid door de Belgische NGO's CATAPA, Growth Kills, More Than Enough en Extinction Rebellion, stelt dat "een beter plan voor een rechtvaardige en duurzame transitie" nodig is. Volgens de auteurs van de brief is het huidige beleid om exponentiële hoeveelheden kritische metalen zoals lithium, nikkel of koper te delven destructief en ook onhaalbaar, omdat de hoeveelheden die de komende decennia gedolven moeten worden de wereldwijd beschikbare reserves zouden overstijgen.

In de brief staat "Het doel van Europa is om in de komende 30 jaar net zoveel koper te delven en te verwerken als er in de afgelopen 7.000 jaar is gedolven", terwijl "nieuwe mijnen doorgaans grotere milieueffecten en grotere hoeveelheden deklaag, afvalgesteente en residudammen veroorzaken."

In de afgelopen weken heeft Brussel moeite om het tempo van hun plannen voor kritieke grondstoffen voor de energietransitie bij te houden. Met dreigende conflicten over de aanvoer van metalen op de wereldmarkten en het mislukken van grote batterijprojecten zoals het Zweedse Northvolt, tikt de klok voor een succesvolle Europese race tegen China. Vertegenwoordigers van de industrie klaagden de afgelopen weken al over de vertraging bij het aanwijzen van strategische projecten door de Commissie in het kader van de nieuwe Wet kritieke grondstoffen (CRMA).

Om meer onafhankelijkheid op het gebied van grondstoffen te garanderen en toekomstige bevoorradingsproblemen op te lossen, had de Commissie de CRMA begin 2024 aangenomen. Momenteel is de Commissie bezig met het selecteren van projecten die in 2025 van strategisch belang zullen zijn. Op de lijst van kandidaten staan verschillende bedrijven die ook deelnemen aan de Raw Materials Week en succesvolle kandidaten zullen profiteren van een versnelde vergunningverlening.

Al voor het begin van de Week van de Grondstoffen hadden milieuactiegroepen Friends of the Earth Europe, Amigos de la Tierra, European Environmental Bureau en MiningWatch Portugal fact sheets en een position paper over de sociale en milieuproblemen van mijnbouwprojecten zoals de Mina do Barroso en Mina Alberta in Portugal en Spanje, of de Rovina Valley goud-kopermijn in Roemenië aan de Europese Commissie bezorgd.[3]

Lindsey Wuisan, een campagnevoerder voor rechtvaardige hulpbronnen bij Friends of the Earth Europe, zegt het volgende: "Groene en verantwoorde mijnbouw zijn een mythe. Als de Commissie toestaat dat destructieve mijnbouwprojecten versneld worden uitgevoerd, zal dat de sociaal-ecologische crisis waar we nu al mee te maken hebben alleen maar verergeren."

De 9e editie van de Raw Materials Week in Brussel loopt nog tot vrijdag 13 december en brengt mijnbouwbedrijven, gerelateerde onderzoekers en beleidsmakers van over de hele wereld samen. Een focus van het evenement dit jaar zijn ook internationale partnerschappen voor grondstoffenvoorziening met landen als Canada, Groenland, Australië, Brazilië, Kazachstan, Oezbekistan, Noorwegen, Zambia, de Democratische Republiek Congo, Servië en Zuid-Afrika.

Eindnoten
[1] Protestdocumentatie 9.12.2024: Video #1, video #2, video #3
[2] The Brussels Letter https://bit.ly/brussels-letter
[3] Position-paper en factsheets over mijnbouwprojecten: Mina do Barroso, Portugal; Mina Alberta, Spanje; Rovina Valley Mine, Roemenië.