Nadat ik de Portugese pers op de voet heb gevolgd en de reacties uit verschillende sectoren heb gelezen, blijf ik achter met een mix van trots en bezorgdheid. De Portugese export kende een sterke start van het jaar met een groei van bijna 12% alleen al in februari en de gecombineerde gegevens van januari en februari laten bijna €14,4 miljard aan geëxporteerde goederen zien, een solide teken van dynamiek. Maar boven deze positieve cijfers hangt een groot gevoel van onzekerheid. De dreiging van nieuwe Amerikaanse invoerrechten werpt een lange schaduw vooruit en veel exporteurs maken zich op voor turbulentie.
De gevolgen van deze protectionistische retoriek zijn al voelbaar. Verschillende sectoren hebben opschortingen van orders gemeld, vooral voor goederen bestemd voor de VS. Sommige bedrijven zagen hun export in maart bijna tot stilstand komen. Het uitstel van 90 dagen voor het invoeren van de tarieven is voorzichtig verwelkomd, maar niemand heeft de illusie dat dit het probleem oplost.
Wat vooral zorgwekkend is, is hoe snel een politieke verklaring van de andere kant van de Atlantische Oceaan schokgolven door onze markten kan sturen. Zelfs traditioneel veerkrachtige sectoren als wijn, schoeisel en textiel hebben te maken met geannuleerde orders, vertragingen en misschien wel de meest schadelijke druk van importeurs om de prijzen te verlagen om de potentiële tariefkosten te absorberen. Dat soort neerwaartse druk bedreigt de duurzaamheid van veel bedrijven die al met krappe marges werken.
Het echte probleem is hier niet alleen de potentiële tarieven zelf, maar de psychologische en economische instabiliteit die deze signalen van handelsoorlogen teweegbrengen. Geen enkele langetermijnstrategie kan gedijen in een omgeving waar de regels van de ene op de andere dag kunnen veranderen. Zelfs industrieën die minder direct te maken hebben met de Amerikaanse markt, zoals metaalbewerking en machinebouw, waarschuwen voor indirecte gevolgen, vooral via Europese partners die nauwer verbonden zijn met de Amerikaanse economie.
Ondertussen loopt het steunpakket van de regering, hoewel goed bedoeld, opnieuw vast in bureaucratie. Financieringslijnen worden traag geïmplementeerd, de hulp komt te laat en bedrijven, waarvan er veel nog aan het herstellen zijn van de financiële gevolgen van de pandemie, hebben het al erg druk. Wat we nu nodig hebben zijn niet alleen goede bedoelingen, maar ook een snelle en effectieve uitvoering.
Dat gezegd hebbende, als er één ding is dat Portugese bedrijven keer op keer hebben bewezen, dan is het wel hun vermogen om desenrascar te maken, die unieke Portugese vaardigheid om een uitweg te vinden, ongeacht de kansen. In feite kan dit uitdagende moment ook een kans zijn: een kans om bedrijfsstrategieën te heroverwegen, nieuwe markten te verkennen en nieuwe partnerschappen aan te gaan over de hele wereld. En eigenlijk is dat niets nieuws voor ons. Per slot van rekening waren wij ooit degenen die naar het onbekende zeilden, continenten ontdekten en handelsroutes openden onder veel riskantere omstandigheden. Laten we diezelfde geest aanboren en de toekomst met moed en verbeelding tegemoet treden.
Paulo Lopes is a multi-talent Portuguese citizen who made his Master of Economics in Switzerland and studied law at Lusófona in Lisbon - CEO of Casaiberia in Lisbon and Algarve.
