Het hele Brexit-debacle was bijna alsof je een van die vreselijke, slepende virale hoestbuien had. Je weet wel, het soort dat je maar niet van je af kunt schudden, hoe hard je ook probeert. Wat we ook doen of waar we ook heengaan, een virale hoest is er altijd, knagend, irritant en zeer frustrerend. Net als Brexit jarenlang was. In de politiek zijn de problemen van vandaag meestal de fish & chips van morgen. Maar Brexit, nou ja, het bleef gewoon hangen.

De behandeling? Brexit moest toch opgelost worden door het referendum zelf? Een soort van kill or cure job die alle vervelende symptomen voor eens en altijd zou beëindigen? Uiterlijk was het allemaal niet zo moeilijk (of dat had het tenminste niet moeten zijn), want ondanks alles bood de Brexit-stemming een binaire keuze. Het was in of uit, vertrekken of blijven, hoe je het ook wilde uitdrukken. Uiteindelijk zou er in dit alles maar één winnende partij zijn (of misschien twee verliezende). Dat is helaas gewoon democratie; er zijn altijd winnaars en er zijn er die niet hebben gewonnen.

David Cameron had het absoluut duidelijk gemaakt. Bij talrijke gelegenheden heeft hij uitdrukkelijk verklaard dat zijn regering de uitkomst van het referendum zou respecteren, wat die uitkomst ook zou zijn. Deze belofte stond zelfs op die controversiële folder van 9 miljoen pond, die naar elk Brits huishouden werd gestuurd. Het was overduidelijk dat het Verenigd Koninkrijk niet half in en half uit het blok kon stappen, zelfs niet om de zeer gepikeerde 48% die voor blijven had gestemd, te sussen. Laten we eerlijk zijn, de (voorheen bestaande) relatie van het VK met de EU was al aarzelend, gezien alle veto's en vrijstellingen en het feit dat we het Britse pond bleven gebruiken. Het VK was dus nooit 100% zeker van zijn positie ten opzichte van de EU.


Het debat gaat door

Maar helaas en helaas, ondanks een vrij definitieve uitkomst en alle beloften van Cameron, verliep het allemaal niet zo soepel voor Brexit Groot-Brittannië. Ondanks alles ging het debat door tot ver na de referendumdatum en Brexit kwam pas over enkele jaren tot stand. Uiteindelijk bleek dat David Cameron niet in staat was zijn beloften na te komen, omdat hij de zonsondergang tegemoet reed en de hele puinhoop aan anderen overliet.

Volgens sommigen is Brexit nog steeds niet klaar. De hele zaak is gewoon verworden tot één grote pijn in de melkweg. Fervente Brexiteers, zoals Nigel Farage (met zijn uitgesproken Marmite kijk op politiek) verklaren nog steeds hun uiterste ontevredenheid over de manier waarop de Tories Brexit hebben aangepakt. Aangezien de Tories van Cameron campagne hadden gevoerd om in de EU te blijven, lijkt het er verdacht veel op dat ze slecht voorbereid waren om het blok daadwerkelijk te verlaten. Ze hadden er duidelijk niet op gerekend aan de verliezende kant van het referendum te staan.

Mensen blijven ruziën over Brexit, zelfs nu nog, alsof ze bewijzen dat het niet helemaal volgens plan is gegaan. Er is nu een voortdurende schuldvraag in plaats van een unanieme schouderklop.

Ik dacht altijd dat het overduidelijk was dat het verlaten van het blok een stuk moeilijker en zelfs duurder zou zijn dan vasthouden aan de status quo. Dat was vrij duidelijk, want na meer dan 40 jaar waren de Britse banden met het blok diepgeworteld. Er zou ontzettend veel moeten worden uitgezocht, waarbij talloze ambtenaren betrokken zouden zijn, om nog maar te zwijgen van de onvermijdelijke betrokkenheid van bataljons zeer dure gespecialiseerde advocaten en juristen, compleet met hun gevolg van handlangers en ondersteunend personeel. Al dit extra personeel zou vrolijk heen en weer pendelen tussen Westminster en Brussel op kosten van de belastingbetaler.


Verdeeldheid

Nu de hele zaak zo ongelooflijk verdeeld is, is het nog steeds moeilijk om te voorkomen dat je zakken vol leedvermaak tegenkomt, zowel Brexiteers als remainer naysayers die "Ik zei het toch!" roepen. Zelden heeft een land als Groot-Brittannië zo luidruchtig en zo publiekelijk de vuile was buiten gehangen ten overstaan van de hele stomverbaasde wereld. Er zijn in beide kampen veel pogingen ondernomen om de gezichten te redden, maar niets daarvan is in het oog gesprongen van verbijsterde internationale waarnemers.

Het lijdt geen twijfel dat Brexit enorm schadelijk is geweest voor duizenden bedrijven die betrokken zijn bij import en export. Aangezien Groot-Brittannië een klein maar dichtbevolkt eiland is dat bekend staat om zijn temperamentvolle klimaat, importeren en exporteren we standaard een enorme hoeveelheid spullen. Niet in de laatste plaats importeren we grote hoeveelheden van ons voedsel. Dit alles is dus van groot belang. Brexit was een zeer ernstige zaak. Er hangt veel van af als we het goed doen. Vraag maar aan de goede mensen van Noord-Ierland.

Pervers genoeg betekent Brexit nu dat bedrijven die betrokken zijn bij import en export te maken krijgen met extra bureaucratie en hogere kosten. Dit lijkt nogal vreemd als we rekening houden met het oude verhaal dat Brexit vooral bedoeld was om Britse bedrijven te bevrijden van onnodige "EU-bureaucratie". Andere negatieve economische factoren die zich nu manifesteren gaan helemaal terug tot het langdurige bezuinigingsprogramma van kanselier Osbourne. De jaren van Brexit-geruzie die volgden op 'bezuinigingen' hebben ongetwijfeld te veel ogen van de bal gehaald.


Chaos

Alsof al het voorgaande nog niet genoeg was, kreeg de hele wereld te maken met de ongekende Covid-19 pandemie en de daaruit voortvloeiende wereldwijde chaos in de toeleveringsketen. Om het nog erger te maken, zijn we nog steeds getuige van een langdurige en gevaarlijke oorlog hier op Europese bodem. Een oorlog die een ernstige energiecrisis heeft veroorzaakt zoals miljarden mensen wereldwijd nog nooit hebben meegemaakt. Eenvoudig gezegd is Brexit slechts één factor in een soort perfecte wereldwijde economische storm.

Hoewel Brexit realistisch gezien niet volledig verantwoordelijk kan worden gesteld voor alle kwalen, zowel in het VK als onder de Britse expatbevolking, is het toch eerlijk om te suggereren dat het niet op een slechter moment had kunnen gebeuren. De waardedaling van het pond na het referendum was een regelrechte ramp voor talloze Britse gepensioneerden die een vast inkomen haalden uit pensioenpotten in het VK. Deze gepensioneerden rekenden letterlijk op de voortzetting van de royale wisselkoersen die het pensioeninkomen hadden helpen verhogen. Hoewel deze factor niet alle Britse expat gepensioneerden negatief heeft beïnvloed, heeft het zeker veel hard geld weggenomen uit de zakken van degenen die hun pensioendromen met een budget wilden realiseren. De daling van de wisselkoers van het pond ten opzichte van de euro na het referendum was catastrofaal voor deze mensen. En dan hebben we het nog niet eens over de lelijke gevolgen van de ongebreidelde inflatie, die natuurlijk ook landen ver buiten de Britse kust heeft getroffen.

Een lage inflatie in combinatie met extreem gunstige wisselkoersen tussen het pond en de euro was zeker een zegen voor degenen die naar Portugal (of een ander gebied in de eurozone) kwamen om hun pensioendromen waar te maken. Met alles wat er de laatste tijd in de wereld gebeurt, is het maar al te gemakkelijk om Brexiteers de schuld te geven van al het economische leed. Als Brexiteer geef ik toe dat ik nog steeds geen tastbare voordelen van Brexit zie. Maar als ik naar het grotere geheel kijk, is de jury nog niet klaar.

Author

Douglas Hughes is a UK-based writer producing general interest articles ranging from travel pieces to classic motoring. 

Douglas Hughes