Hij zei niet dat de koeien soms ontploffen. Nou, niet echt, maar eerder deze maand (10 april) had een melkveehouderij op industriële schaal in Texas een stalontploffing waarbij 18.000 koeien omkwamen. Koeien stoten methaan uit als ze hun voer verteren, en boven een concentratie van 5% wordt methaan explosief.

Blijkbaar heeft niemand de mensen van de South Fork Dairy (bij Dimmit, Texas) uitgelegd dat goede ventilatie voorkomt dat methaan zich op deze manier ophoopt. Explosies zijn echter het minste van onze koeienproblemen. Er zijn minstens een miljard koeien in de wereld, en de gemiddelde koe produceert honderd kilo methaan per jaar.

Dat is erg jammer, want methaan is een krachtig broeikasgas, verantwoordelijk voor een kwart tot een derde van de opwarming die ons klimaat momenteel teistert. Bovendien wordt meer dan de helft van de landbouwgrond op aarde niet gebruikt om mensen maar al dat vee te voeden.

Vroege boeren domesticeerden vee minstens 8.000 jaar geleden, en zelfs dat had een impact op de planeet. In een paar duizend jaar tijd was het extra methaan dat werd uitgestoten door het relatief kleine aantal tamme runderen dat die boeren hielden - waarschijnlijk slechts een paar miljoen - genoeg om de klimaattrend volledig om te keren.

Het normale patroon sinds lang voordat de mens op de planeet verscheen, is een honderdduizendjarige diepvriesperiode, dan een tienduizendjarige "interglaciale" warme periode zoals de huidige, en herhaalt zich ad nauseam. Het huidige interglaciaal begon 11.900 jaar geleden, dus we zouden nu moeten afglijden naar de volgende grote ijstijd - maar dat doen we niet.

De ijstijden werden 5000 jaar geleden voorgoed afgebroken. Een paar miljoen extra runderen die 3.000 jaar lang methaan uitbraken, brachten genoeg methaan in de lucht om de afkoelingstrend te stoppen. Zelfs vóór de industriële revolutie lag de gemiddelde temperatuur wereldwijd een volle graad Celsius hoger dan je normaal gesproken op dit punt in de cyclus zou verwachten.

Het fundamentele probleem is landgebruik. De mens heeft zich 40% van het landoppervlak van de planeet toegeëigend voor onze landbouw (tegenover 7% in 1700), door zowel de bomen als het grootste deel van de oorspronkelijke fauna te verwijderen en te vervangen door onze eigen gewassen en voedseldieren.

Als je 'beheerde' bossen, wegen, gebouwen, skipistes en alles daartussenin meetelt, hebben we feitelijk 75% van het ijsvrije landoppervlak in handen. Veel van de rest is kale rots, neigend naar het verticale.

Wij hebben de massa van het dierlijk leven op het land verviervoudigd (vooral vee), maar tweederde van de massa van het plantaardig materiaal (de bossen) verwijderd. In feite maken de lichamen van levende mensen nu 36% uit van het totale gewicht van de landzoogdieren op aarde. Onze boerderijdieren zijn goed voor 60%, en de "wilde" dieren voor slechts 4%.

Dit moet stoppen. Ten minste de helft van de huidige landbouwgrond op aarde, waarschijnlijk tweederde, moet worden "herbebost" om de belangrijkste koolstofput ter wereld te herstellen en de biodiversiteit waarvan het hele ecosysteem afhankelijk is, te behouden. Dit hoeft niet allemaal meteen te gebeuren, maar wel in de komende dertig tot vijftig jaar.

Als overgangsmaatregel zullen wij de huisdieren voeden met "voedsel uit de lucht" ("precisiefermentatie" van geselecteerde bacteriën, een technologie die zich snel ontwikkelt), en de landbouwgrond waarop wij vroeger hun voeder verbouwden (de helft van alle landbouwgrond) teruggeven aan de natuur.

We kunnen de uitstoot van onze dieren een beetje verminderen door slim gebruik te maken van voedseladditieven, maar later zullen de meeste daarvan ook weg moeten. Wat zullen we in plaats daarvan eten? De planten die we op de resterende landbouwgrond verbouwen, en de duizend soorten overtuigende vlees-, vis- en groentevervangers die we met de verbazingwekkend flexibele fermentatietechnologie kunnen maken.

En hoe zit het met de twee miljard mensen die van de landbouw leven? Dat is een zeer grote vraag, maar de meesten van hen zullen binnen de komende twee generaties ander werk moeten vinden.

Waarom heb je hier niet eerder over gehoord? Omdat de meeste mensen die het weten geloven dat je nog niet klaar bent om het te horen. Je zou denken dat ze gek zijn. Maar over tien of vijftien jaar weet bijna iedereen het.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer