In Amerika hebben we oliepijpleidingen door het hele land, enorme afstanden, geen probleem. Waarom kan er geen waterleiding vanuit het noorden naar de Algarve worden aangelegd? Dat is een goede vraag.

Het American Petroleum Institute zegt: "Meer dan 190.000 mijl aan pijpleidingen voor vloeibare aardolie doorkruisen de Verenigde Staten. Ze verbinden productiegebieden met raffinaderijen en chemische fabrieken en leveren de producten die Amerikaanse consumenten en bedrijven nodig hebben. Pijpleidingen zijn veilig, efficiënt en, omdat de meeste ondergronds liggen, grotendeels onzichtbaar.

De afstand tussen het noorden en het zuiden van Portugal is minder dan 600 km, en waarschijnlijk minder tussen de belangrijkste dammen in het noorden en de dammen in het zuiden, die al met elkaar verbonden zijn. Water is gemakkelijker te verplaatsen dan olie.

Eén antwoord is helaas dat de autoriteiten in het noorden hun water niet willen delen met het zuiden. Een artikel in de Diário de Notícias van een paar weken geleden meldde dat de noordelijke regio's, met hun meer dan 80% volle dammen en stuwmeren, het idee afwezen om water te pompen om het door droogte geteisterde zuiden te helpen. De kop luidt: "In een jaar waarin de stuwmeren vol zijn, verwerpt het Noorden het idee om water over te dragen aan het Zuiden: "We hebben geen water meer". Dat lijkt alles te zeggen.

Doorgangsrechten

Een andere kwestie die zeker zal opduiken als bezwaar tegen de doorvoer van water uit het noorden zijn de zogenaamde 'doorgangsrechten'. Honderden, zo niet duizenden landeigenaren moeten toestemming geven om leidingen onder hun land te begraven. We hebben een uitgebreid, volledig aangesloten snelwegennet van het noorden naar het zuiden. Waarom kunnen de leidingen niet langs deze wegen worden begraven? Het is geen raketwetenschap.

Natuurlijk zijn er nog veel meer bezwaren. Rui Cortes, lid van de Nationale Waterraad en van de verdedigingsbeweging voor het stroomgebied van de Douro 'MovRioDouro', zegt naar verluidt dat deze infrastructuren "zeer hoge investeringen met zich meebrengen, waardoor de waterkosten vervijfvoudigen", maar "ook tragisch zijn voor het milieu en de ruimtelijke ordening". "Hij geeft toe dat het dit jaar in het noorden van het land "meer dan gemiddeld" heeft geregend, wat betekent dat de meeste reservoirs in het bekken van de Douro nu vol of bijna vol zijn.

Zie de feiten onder ogen

De Algarve is een populaire toeristische bestemming en een belangrijk knooppunt voor de toeristische industrie. Deze regio staat echter voor de uitdaging van waterschaarste, die waarschijnlijk zal verergeren naarmate het toerisme zich uitbreidt. Het toerisme verhoogt het waterverbruik tot een alarmerend niveau, wat heeft geleid tot watertekorten en beperkingen in de regio. De vermenging van zout water met grondwater in de Algarve heeft de bodem beschadigd en in veel gebieden onbruikbaar gemaakt voor landbouw. Grondwateronttrekking en ongecontroleerde irrigatiepraktijken hebben bijgedragen aan de vermenging van zout water met grondwater, wat heeft geleid tot watertekorten.

Hoewel golf een belangrijke industrie is in de Algarve, worden er inspanningen gedaan om te komen tot duurzaamheid door het gebruik van droogteresistente grassoorten en efficiënte irrigatiesystemen die afvalwater gebruiken voor irrigatie.

Een interessant project dat weinig publiciteit krijgt, is het in 2000 opgerichte Algarve Multi-Municipal Water Supply System. Het watervoorzieningssysteem van de Algarve heeft vier waterzuiveringsinstallaties en 32 pompstations langs het netwerk van pijpleidingen voor gezuiverd water en ongezuiverd water. De pijpleiding voor gezuiverd water ligt op een gemiddelde hoogte van 100 meter boven zeeniveau over een lengte van 454 km, waarbij de afzonderlijke pompstations water aanzuigen met een druk en volume zoals vereist. Deze worden op afstand bediend in de hoofdwaterzuiveringsinstallaties in Tavira en Alcantarilha.

Hoe zit het met ontzilting?

Er is een project om een ontziltingsinstallatie te bouwen in de buurt van Albufeira bij Olhos de Água. Het probleem is dat het regionale waterbedrijf Águas do Algarve nog steeds niet in het bezit is van alle rustieke eigendommen waar ze de installatie willen bouwen. Eén man, Juan Ferreiro Diaz, heeft het bod op zijn land geweigerd en weigert te vertrekken. Hij beweert dat het dwangbevel de helft is van het bedrag dat hij in 2005 betaalde om dit land te kopen. Hij dreigt met een rechtszaak en we weten allemaal hoe lang rechtszaken kunnen aanslepen.

De aanbestedingen voor de bouw van de fabriek zouden eind vorige maand zijn geopend. António Pina, voorzitter van de Vereniging van Gemeenten in de Algarve (AMAL), beweerde dat de nieuwe installatie "een derde van de stedelijke waterbehoefte van de Algarve" kan produceren. Hoe zit het met de andere twee derde?

Gewoon wachten tot het regent

Duarte Cordeiro, minister van Milieu en Klimaatactie maakte de balans op van de maatregelen die zijn genomen tegen de droogte en de optimalisatie van de watervoorraad nadat de regering door Bruno Coimbra van de PSD ervan werd beschuldigd dat ze gewoon "wachtte tot het zou regenen". De afgevaardigde sprak van waterverliezen van 30%, van het "bijna niet-bestaande gebruik van gezuiverd water".

Geen gezamenlijk denken?

Er is geen tekort aan plannen en projecten. Dammen verbinden met het noorden, ontziltingsinstallaties en afvalwaterzuivering. Plannen lijken zo gemakkelijk in de problemen te komen. Het noorden wil hun water niet delen, de ontziltingsinstallatie kan nog niet eens gebouwd worden omdat een man de prijs die hij voor zijn land krijgt aangeboden niet accepteert. Er zijn een paar particuliere waterzuiveringsinstallaties. Ik heb de indruk dat veel mensen in Lissabon, het regeringscentrum, en verder naar het noorden neerkijken op de Algarve.

Ondanks hun ogenschijnlijk lage beeld van de Algarve, komen ze er toch naartoe voor hun vakantie, vakantiehuis, golf, etc. Dit probleem vraagt om een krachtig overheidsingrijpen en een gecoördineerde planning waarbij geen excuses worden geaccepteerd.

Author

Resident in Portugal for 50 years, publishing and writing about Portugal since 1977. Privileged to have seen, firsthand, Portugal progress from a dictatorship (1974) into a stable democracy. 

Paul Luckman