Macron wordt door veel waarnemers gezien als "soft" voor Rusland. Hij blijft met name vaak bellen met de Russische president Vladimir Poetin, terwijl hij diens "onwaardige oorlog" blijft veroordelen. Het levert hem veel negatieve pers op, maar hij heeft groot gelijk.

"Ik heb ervoor gekozen zoveel mogelijk contact te houden... met president Poetin om te proberen hem ervan te overtuigen de wapens neer te leggen," legt Macron uit, "... en om te voorkomen dat het conflict zich steeds verder uitbreidt." En hij betreurt vooral de losse praatjes van NAVO-hardliners over het permanent verlammen van Rusland.

Niet veel van deze extremisten bekleden hoge functies, maar de Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin was er zeker bij toen hij in april verklaarde: "We willen Rusland zodanig verzwakt zien dat het niet het soort dingen kan doen die het heeft gedaan door Oekraïne binnen te vallen."

Dat betekent, voegde Austin eraan toe, dat Rusland "niet de mogelijkheid moet hebben om de strijdkrachten en uitrusting die in Oekraïne verloren zijn gegaan, zeer snel te reproduceren". Dus, vermoedelijk, zou het uiteindelijk noch de productiecapaciteit noch de financiële middelen hebben om zijn leger opnieuw op te bouwen. Zo hebben de Russen zijn opmerkingen in ieder geval geïnterpreteerd.

Dit krankzinnige voorstel grijpt terug op het Morgenthau Plan van 1944, een waanzinnig voorstel van de Amerikaanse minister van Financiën Henry Morgenthau Jr. om het verslagen Duitsland te veranderen in een gedeïndustrialiseerde natie van boeren, zodat het nooit meer een agressieve oorlog zou kunnen voeren. De 80 miljoen Duitse boeren zouden misschien niet blij zijn, maar ze zouden er niets aan kunnen doen.

Het plan van Morgenthau werd uiteindelijk als onwerkbaar opgegeven, maar Macron vreest dat er vandaag de dag een aantal soortgelijke gekken in de gelederen van de NAVO-landen zitten: "Ik denk niet, zoals sommigen doen, dat we moeten streven naar een totale nederlaag van Rusland, door Rusland op eigen bodem aan te vallen. Deze mensen willen vooral Rusland verpletteren. Dat is nooit het standpunt van Frankrijk geweest en het zal ook nooit ons standpunt zijn."

Het zou niemands standpunt moeten zijn. Het doel van de NAVO om Oekraïne te helpen zou moeten zijn dat het land volledig wordt bevrijd van de Russische overheersing (inclusief de delen die Moskou in 2014 in beslag nam), niet omdat Oekraïne democratisch of 'pro-westers' is, maar simpelweg omdat dat is wat het internationaal recht vereist. En datzelfde internationale recht staat een tegeninvasie van Rusland niet toe.

Het is veelzeggend dat China het met dit alles eens is, hoewel je zijn ondoorzichtige verklaringen over de oorlog goed moet bestuderen om de betekenis ervan te begrijpen. Beijing is opzettelijk ondoorzichtig omdat Rusland momenteel op weg is van China's strategische partner zonder grenzen naar zijn volgzame hulpje. Het heeft geen zin dat proces te verstoren met al te veel openhartigheid - maar kijk eens wat de Chinese functionarissen eigenlijk zeggen.

Vrijwel elke publieke verklaring van Chinese diplomaten over de oorlog in Oekraïne bevat de zin "alle landen verdienen respect voor hun soevereiniteit en territoriale integriteit". De sleutelzin hier is "territoriale integriteit": het verwijst naar hoofdstuk 2 (4) van het handvest van de Verenigde Naties, dat staten verbiedt geweld te gebruiken "tegen de territoriale integriteit of politieke onafhankelijkheid van een andere staat".

De implicatie is dat elke wijziging van de grenzen van een land die met geweld wordt bereikt, onwettig is en nooit door een ander land mag worden erkend. Dit klinkt misschien hopeloos idealistisch, maar de oprichtende staten van de VN maakten deze wet omdat het in hun eigen belang was.

Negentig procent van alle staten die ooit hebben bestaan, zijn vernietigd door oorlog. Het is in het belang van elk land om territoriale veranderingen die hen met geweld worden opgelegd te minimaliseren door een regel te steunen die de potentiële winst eruit haalt. Ze zullen over het algemeen geen dure oorlogen voeren in verre oorden om een militaire verovering elders ongedaan te maken, maar ze zullen de erkenning van de verandering voor altijd achterhouden.

Israël annexeerde de Golanhoogte nadat het die in 1967 op Syrië had veroverd, maar zelfs vandaag de dag zien alleen de Verenigde Staten die officieel als deel van Israël - en dat is alleen omdat Donald Trump in 2019 het al lang bestaande Amerikaanse beleid veranderde. Indonesië annexeerde Oost-Timor in 1975, maar werd in 2002 gedwongen de onafhankelijkheid ervan te erkennen.

Daarom steunt China (nogal verlegen) de territoriale integriteit van Oekraïne. Dat doen de meeste andere landen ook, hoewel veel landen in het Zuiden er ook mee verlegen zitten.

Het doel van beëindiging van de Russische bezetting van het gehele grondgebied van Oekraïne (waarvan Rusland de grenzen nog in 1997 officieel erkende) is geen fantasie. Het is een legitiem streven. Maar het doel om Rusland permanent lam te leggen, voor zover het werkelijk bestaat, is legitiem noch verstandig.

Author

Gwynne Dyer is an independent journalist whose articles are published in 45 countries.

Gwynne Dyer